Reflectietijden aan de Belgische kust

In covid-19 tijden gaat een mens niet altijd ver op reis. Onze Belgische kust biedt daartoe ook vele kansen.

Reflectietijd, figuurlijk én letterlijk...

(Grand Hotel Bellevue in De Haan
via raam aan overzijde van de straat
8 juli 2020 's avonds)

(ingang Muzee Romestraat Oostende
10 juli 2020)

Permeke en Oostende

Deze zomer kan je de Vlaamse schilder Constant Permeke gaan her-ontdekken in de Venetiaanse Gaanderijen in Oostende.

Dank zij curator Els Vermeersch valt er veel moois te zien vanuit een mooi verhaal. 

De titel klinkt op zich al : "Over Permeke. Met de klankkleur van een basviool".  En inderdaad, in deze expositie mag de schilder klinken als schilder van de zee en van de vissers.

Nu eens niet de 'boer' maar de zeemens Permeke wordt in de schijnwerpers geplaatst. Tegelijk ontdek je hoe vissers leefden en werkten in de eerste helft van de 20ste eeuw.

Ik zou zeggen: allen daarheen (maar vooraf reserveren!!).

(mooie enscenering met passende meubelen)

(Permeke : Kaai te Oostende bij maneschijn - eigen foto)

Kris Martin in SMAK -2-

In het Gentse museum SMAK kan je nog tot begin januari 2021 kijken naar de expo "EXIT", een eerste overzichtstentoonstelling in België, met werk van de in Kortrijk geboren artiest Kris Martin.

Zijn installaties willen de toeschouwer aanzetten tot zelfreflectie : wie zijn wij als mens? wat vinden we belangrijk? en is dat dan werkelijk zo belangrijk?

De menselijke vergankelijkheid is iets wat Kris Martin sterk bezig houdt. In de beeldende kunsten is er een lange traditie van zogenaamde "vanitas"-schilderijen. Het Latijnse woord vanitas betekent ijdelheid, nietigheid. In de schilderkunst worden op de

©Frans Halsmuseum

zogenaamde vanitas-doeken voorwerpen weergegeven die herinneren aan de dood,  vergankelijkheid en nietigheid van de mens zoals een schedel, een zandloper, beenderen etc. Je ziet hier als voorbeeld een doek van Pieter Claesz uit 1625, te zien in het Frans Halsmuseum in Haarlem.

Kris Martin liet - enigszins in deze vanitastraditie -in zijn schedel scannen, plotten, afgieten en verzilveren. In de bezoekersgids schrijft hijzelf hierbij: "Het is de eerste schedel van een levende mens in de kunstgeschiedenis".

(eigen foto)

Nog een ander werk sluit aan bij het vanitas-thema.

Het werk "Spatium" bestaat uit 12 Lambda-prints van de binnenkant van de schedel van een jonge 15e-eeuwse monnik. Deze prints zijn uitvergrote foto's van delen van deze schedel en zonder deze toelichting zou je denken dat het satellietbeelden zijn van een woestijn. 

Kris Martin verbindt zo de grote wereld met het kleine leven van een mens en hij maakt zo een brug tussen de 15e eeuw en onze tijd.

Het beeld van deze schedels hebben eenzelfde effect als de klassieke vanitas-doeken: ons confronteren met onze eigen nietigheid en ijdelheid. 

Kris Martin in SMAK -1-

Nog tot 3 januari 2021 kan je werk gaan zien van de conceptuele kunstenaar Kris Martin in het Gentse Stedelijke Museum voor Actuele Kunst(SMAK). 

Hij stelt zich vragen over ons mens-zijn, onze plaats in de geschiedenis en in de ruimte. Hij plaatst vraagtekens bij het grote gedacht dat wij hebben van onszelf...

Zo vraagt hij zich af: wie is er idioot in onze tijd en samenleving? Zouden we niet mogen inzien hoe idioot we soms/vaak bezig zijn?

Zo kopieerde hij "De idioot" van F. Dostojevski maar verving de naam van het hoofdpersonage Myshkin door zijn eigen naam, Martin. Zo werd de artiest zelf de idioot...

Welk een groot gedacht hebben wij van onszelf, wij die denken dat we zorgeloos mogen leven in onze materiële overvloed?

Hij maakte daarrond deze installatie met als titel: "Holy Grail".

De artiest zegt hierover: 

"De beker van een bedelaar plaatste ik op een sokkel van lood. Rijken kunnen naar materiële onthechting streven, maar van rijkdom kunnen armen enkel dromen."

(eigen foto 26 juni 2020 )

Honoré d'O in de St.Jacobskerk (Gent) -3-

Op vrijdag-, zaterdag- of zondagnamiddag loont het beslist de moeite om in Gent eens de Sint Jacobskerk binnen te lopen,  de kerk waarrond normaal midden juli de Gentse Feesten gevierd worden, maar nu even niet. Met dank (?) aan corona.

Maar de kerk is zelf omgetoverd tot een corona-kerk. Op meerdere plaatsen zie je in de huidige tentoonstelling van Honoré d'O verwijzingen naar corona. Je ziet uitvergrote virussen hangen en vooral je ziet veel witte mondmaskertjes, onder anderen verwerkt tot grote bloementuilen.

(Honoré d'O : Memorial Bouquet - eigen foto)

De artiest noemt deze covid-19-crisis een kortsluiting in ons ecosysteem, die er al een hele tijd was maar nu heel bedreigend en heel tastbaar is geworden wereldwijd. Hij ziet in deze crisis een teken van het failliet van de zorgeloosheid, waarbij we niet voldoende zorg hebben gedragen voor onszelf, voor de anderen en voor de wereld.

Niet voor niets gebruikt hij daarom ook heel veel lichte en breekbare materialen die met de grootste zorg moeten behandeld worden, zoals polystyreenkorrels en isomo, zoals in zijn Holy Alexandria (met knipoog naar de legendarische bibliotheek van Alexandrië).

(Honoré d'O : Holy Alexandria - eigen foto)

De schijnbare lichtheid en blijheid heeft dan ook een ernstige en zorgvragende ondertoon. Een expo als uitnodiging om stil te staan bij ons leven dat uit balans is geraakt. Een expo om onszelf af te vragen hoe wij terug met meer zorg en zorgzaamheid kunnen omgaan met onszelf, anderen en onze planeet. 

Honoré d'O in de St.Jacobskerk (Gent) -2-

De kunstenaar Honoré d'O heeft zich in de Gentse St.Jacobskerk mogen uitleven en dat levert een mooie, spirituele en speelse tentoonstelling op.

In een van de zijkapellen, de kapel van de heilige Barbara heeft hij een zeer leuke installatie gemaakt met als passende titel: Title Room (het sprookje van 1001 titels).  Inderdaad, over heel deze kapel verspreid zie je honderden (1001??) titelbordjes liggen met de meest verscheidene tekstjes, soms heel speels, soms heel ernstig, heel vaak met een dubbele bodem of doordenkertjes.

Aan ons als bezoekers om bij deze titels een verhaal, een roman, een schilderij of een gedicht te verzinnen. Probeer maar eens...

Hier presenteer ik er enkele, die mij zijn opgevallen tijdens het snuisteren doorheen die overdaad aan titels...

Honoré d'O in de St.Jacobskerk (Gent) -1-

Nog tot 30 oktober kan je op vrijdag, zaterdag en zondag de Sint-Jacobskerk in Gent bezoeken, een gebouw met een lange geschiedenis én met een speels-ernstige tentoonstelling van de kunstenaar Honoréd'O. 

Ik bezocht die op vrijdagnamiddag 26 juni en ontdekte voor het eerst én het indrukwekkende gebouw met zijn véle kunstschatten én het werk van de artiest Honoré d'O. Toeval wilde nog dat de kunstenaar zelf in de kerk rondliep en graag wat meer vertelde over zijn dialoog met de kerk in deze corona-tijden.

Een eerste impressie met enkele reflecties...(en niet zo representatief voor de expo, wel voor de 'dader' dezer foto's).😉