Abstracte kunst in Luik

(zaalzicht eigen foto)

 Ik bezocht de tentoonstelling "Abstrait" in het Luikse museum La Boverie tijdens haar laatste dagen (zopas afgelopen op 18 augustus). Het was een boeiend overzicht van abstracte kunst van bij Kandinsky en Klee (pioniers in de eerste jaren van de 20ste eeuw) tot op heden.

 Géén chronologie maar een eerder thematische benadering die verschillende kunstwerken en kunstenaars samenbracht vanuit meerdere mogelijke invalshoeken. De ene zijn nog duidelijk vertrokken van figuratie die ze dan deconstrueren, vervagen of vervormen; anderen laten zich inspireren op ritme, muziek of beweging; weer anderen zoeken het in taaltekens, oriëntaalse kaligrafie; er zijn er die minutieus en gedetailleerd te werk gaan terwijl andere met duidelijk vlugge en soms grote gebaren iets creëren  e.d. 

Deze instap laat de toeschouwer toe om vrij rond te dwalen van de ene zaal naar de andere, van het ene kunstwerk naar het andere, van de ene sfeer naar de andere emotie.

(Eric Fourez : Zwin - eigen foto)

Abstracte kunst vraagt van de toeschouwer een welwillendheid en openheid om in verbinding te kunnen komen met een werk en zijn maker, en dat lukt niet altijd even gemakkelijk. Veel werken vragen dan ook om te luisteren naar het verhaal van de maker, wat niet altijd even evident is of toegankelijk. Een aantal video's met interviews met kunstenaars en kunstkenners proberen daarrond in te leiden.

Bij de rondgang bleef ik nog met een vraag over, nl. die van de vaak dunne grens tussen 'decoratief' en 'artistiek'. Vele artiesten huiver(d)en dat hun werk 'louter' leuke achtergrond zou zijn, zoals Rothko die zijn opdracht voor een duur restaurant in New York teruggaf juist omdat zijn werk daar enkel een leuk decor zou zijn voor rijkelui die vooral veel geld hebben en zouden kunnen zeggen dat ze daar hebben gegeten. 

(Georges Collignon : Leçon des ténèbres - eigen foto)

Een passend extra behang in huis en een mooie sierlijke sculptuur...of schuurt het bij de kijker en voelt hij zich er van binnen uit bij betrokken? Bij vele werken die ik zag wist ik het zelf ook niet zo goed. 

Of is er niets mis mee dat er artiesten zijn die vooral werken naar een bepaalde markt toe???

Het feit dat zo'n expositie zulke vragen oproept, maakt deze tentoonstelling voor mij alvast tot een goede expo. 

Luik toont Bill Viola - 1 -

 

Een van de meest vooraanstaande hedendaagse videokunstenaars is de Amerikaan Bill Viola (1951). Deze artiest heeft een eigen plaats en taal ontwikkeld waarbij hij video's sterk vertraagd laat afspelen zodat de kijker als het ware gedwongen wordt stil te staan bij wat hij ziet. Inhoudelijk toont hij mensen die geplaatst worden voor de grote vragen van het leven via confrontaties met de natuurelementen (vooral water en vuur). Wie is de mens? Waar gaat hij heen? 

(Bill Viola
Tristan's Ascencion)

Viola laat deze vragen open, hij geeft geen antwoorden maar laat de broosheid van ons bestaan ervaren. We kunnen wegkijken of weggaan uit een tentoonstellingsruimte, maar toch zullen er beelden blijven hangen op ons netvlies.

In het museum La Boverie in Luik kan je nog tot 28 april 2024 je overgeven aan deze trage beelden. De tentoonstelling focust ook op deze tijdsbeleving want kreeg als titel mee: Bill Viola Sculptor of Time. Een bezoek vraagt dan ook dat je tijd neemt om deze werken tot je te laten doordringen. Wie er zich voor open stelt, zal er als een rijker mens buiten komen.

Lijf en leden en letters

 Het blijft een wonder geheel, dat lijf van ons dat ook verblijf is van onze 'geest', ons 'zelf' of hoe je het ook wilt noemen. Wetenschappers proberen te begrijpen hoe en waar die wisselwerking stof-geest gebeurt, maar er blijven nog zovele vragen zonder antwoord.

Niet alleen wetenschappers of filosofen zijn geboeid door dit dagelijkse wonder, ook beeldende kunstenaars en dichters proberen er vat op te krijgen. De mens als verlangend wezen, niet alleen geprogrammeerd door behoefte aan voeding en onderdak en overleving, maar ook gedreven door verlangens die verder reiken.

In Luik zag ik in La Boverie in de vaste collectie van het museum van schone kunsten een werk dat mij aangreep in al zijn eenvoud.

Het is gemaakt door het kunstenaarsduo Mwangi Hutter en heeft als enigmatische titel "Dazed by Longing" (versuft door verlangen). Het gaat over 'verlangen', iets dat we met onze geest doen en het wordt verbeeld met een lichaam...

(eigen foto Mwangi Hutter : Dazed by Longing)

De schrijfster Lize Split (1988) noemt de mens een 'haperdier' en ze probeert uit te drukken hoe ze haar lichaam beleeft. Weer een andere uitdrukking van de zoektocht om iets te bevroeden van het wondere samenraapsel "mens".

haperdier

dit haperdier met wankelbast

een stotterromp, een slakkenhuis van kruimelzand

dat niet te lossen valt, dit lijf van mij

een weigerachtig mopperhol, een ribbenkast met deurtekort

een ongerieflijk dwarsgestel vol zweefballast

en waakzaamheid, dit lijf van mij

een witgevelde bloedfabriek, dit tijdelijke schrijfverblijf

dit altijd iets te bange lijf van mij

waarin mijn kern ronddrijft, zoals de dooier

in een ei, beschermd - 

(uit: Het Liegend Konijn, 2022/2, blz. 216)

HIStory HERstory - Rothschild in Luik -2-

 Het mannelijke schrijven van de geschiedenis zorgde ervoor dat de rol van vrouwen altijd weer onderbelicht bleef. In de laatste jaren is er in de museumwereld een beweging op gang gekomen om meer in te zetten op het onderzoek waar de vrouwen waren in het verleden.

De history moet ook een herstory worden...

(ets van Egon Schielle - eigen foto)

Zo is er in Luik (La Boverie) tot 26 februari nog de tentoonstelling over de vrouwelijke verzamelaars Rotschild.  

Ik was zeer onder de indruk van de mooie reeks etsen van Egon Schiele en van de verschillende sculpturen van Auguste Rodin en zijn leerlinge/minnares Camille Claudel. 

De expo biedt ook een boeiende inkijk in deze bankiersfamilie en hoe ze hun positie en rijkdom bevestigden via kunst (in de breedste zin van het woord). De bezoekersgids vertelt de verhalen van de verschillende vrouwen-verzamelaars en van een aantal van de geëxposeerde werken. Via stambomen en een video kan je tijdens de tentoonstelling nog dieper doordringen in het universum van de Rotschilds.

(eigen foto's)

HIStory HERstory - Rothschild in Luik - 1 -

(eigen foto)

 De laatste jaren is er meer belangstelling gegroeid voor de inbreng van vrouwen in het kunstgebeuren in de loop van de geschiedenis. De mannelijke bril (His-tory) werd afgezet en zo wordt de geschiedenis meer gelaagd. In vorige berichten heb ik het al getoond in Nederland (Singer Museum met "De Nieuwe Vrouw") en bij ons in Ieper (Ypermuseum met "Louise/Edith op handen gedragen). 

In de expo in Laren (Singer) kwamen vele aspecten aan bod, waaronder ook de verzamelaars. Nu worden nog tot 26 februari de rijke dames Rothschild over generaties heen getoond als mecenassen en verzamelaars in het museum La Boverie in Luik.

Verzamelen deden de dames Rothschild dank zij het vermogen van hun echtgenoten. Maar er waren verschillende interesses wat je heel goed kan ontdekken in Luik. De ene verzamelde vooral contemporaine schilderijen en sculpturen, een ander had vooral oog voor oude kunst, nog een ander zocht het in chinoiserieën of keramiek, enz.

De opstelling in de ruime zalen van La Boverie laten je als bezoeker flaneren van de ene ruimte in de andere, met telkens weer de verwondering over wat er zoal bijeen gekocht werd.

Veel kwaliteit met een aantal sculpturen van Rodin en Camille Claudel of tekeningen van Egon Schiele, schilderijen van Cézanne en Fragonard. 

Een heerlijke ontdekkingstocht is deze expositie.

(eigen foto)

Getuigen van humaniteit :Charles Szymkowicz

 Nog tot 18 april (verlengd!) kan je in het museum Boverie in Luik een verpletterende tentoonstelling zien van de Waalse schilder Charles Szymkowicz (°1948). Ik gebruik bewust 'verpletterend' want in de zalen van het museum Boverie hangen de doeken gelaagd boven elkaar, muren vol, met veelal expressionistische, kleurrijke portretten en zelfportretten. Als kijker word je geen rust gegund en vanaf de hoge muren word je omringd door mensen die je oproepen via hun portret tot vragen over wie je bent als mens en hoe je wilt mens zijn in onze tijd. 

(zicht op deel van de expo)

De keuze van wie hij portretteert verraadt zijn humanistische gedrevenheid en toont zijn artistieke en 'filosofische' voorbeelden. Meerdere malen zijn Rimbaud en Verlaine afgebeeld alsook zijn favoriete dichter-muzikant Léo Ferré, Vincent van Gogh en James Ensor, Kathe Kollwitz en Théodore Géricault. De Pools-Joodse achtergrond van de schilder zorgen voor indringende werken van zijn familieleden (vader, moeder, dochter) en werken die verwijzen naar de Holocaust (vb. Anne Frank). Zijn jeugd in de mijnstreek rond Charleroi brengt hij dan weer tot leven via enkele indringende zwart-wit portretten van mijnwerkers. De titel van de expo "Le monde et l'intime" wijzen naar die twee aspecten in zijn werk: betrokkenheid op de grote wereld(gebeurtenissen) en verbondenheid met zijn eigen familie(wortels). 

(eigen foto - Géricault chez Vincent 1990)

Een boeiende ontmoeting die in de Vlaamse pers niet aan bod komt. In de overvloed aan werken kan je niet verwachten dat alles even goed is en even indringend. Een keuze voor een beperktere reeks werken had artistiek zeker de tentoonstelling krachtiger gemaakt, maar anderzijds is die verpletterende overweldigende veelheid ook een ervaring die confronterend is.

De Sacré Coeur van Luik

 Zoals in een eerste post al gezegd wordt het 'mémorial interallié' in Cointe/Luik geflankeerd door een kerk in neo-byzantijnse stijl met koepel toegewijd aan het Heilig Hart en aan Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes. 

Deze kerk werd in 2010 onttrokken aan de eredienst en kreeg in voorbereiding op de herdenking van honderd jaar Wereldoorlog I letterlijk een facelift. De Brusselse street-art-kunstenaar Bonom mocht de buitenkant van de kerk overschilderen met 100 witte vogels (meeuwen? vredesduiven?). Dat project kan je zien op dit You Tube-filmpje .

Cointe (Luik) - Mémorial Interallié - zwart/wit

(eigen foto's 13/08/2021)

 

Cointe (Luik) - bis

 In een vorig bericht liet ik je al kennismaken met dat bijzondere monument op de heuvel van Cointe in Luik : le mémorial interallié.

De naam geeft al aan dat het ensemble op de top van de heuvel wil gedenken hoe verschillende legers samen hebben gestreden tijdens Wereldoorlog I. Verschillende landen hebben er een herdenkingsplek met een eigen monument waaronder Frankrijk, Italië, Polen, Griekenland en Rusland. Daarnaast staat een kerk, een Sacré Coeur. De naam van de kerk en de ligging doen onmiddellijk vermoeden dat Luik wel 'Parijse' ambities koesterde.

(foto Marc Deconinck)

De buitenmatige grootte van dit herdenkingsensemble ademt megalomanie uit terwijl het gebrek aan onderhoud en aan ruchtbaarheid aan het geheel net een grote tristesse meegeeft.

Deze plek heeft potentieel én toeristisch én als herdenkingsplek maar dan moet er wel een en ander gebeuren.

(eigen foto - zicht naar stad toe van op de esplanade)

Mocht je op de toren kunnen, dan is het panorama nog indrukwekkender, zie de website en facebookpagina van phare de liège . 

 http://www.pharedeliege.be/

Cointe (Luik)

 De wijk Cointe ligt naast het station Luik Guillemins en bestaat uit een heuvel met de buurt eromheen. De heuvel is gedomineerd door twee naast elkaar gelegen gebouwen die je van ver kunt zien : een soort lantaarntoren en de grote koepel van een kerk.

Al jaren vroeg ik mij af : wat zijn die gebouwen en hoe zou die buurt eruit zien? Op 13 augustus laatst ging ik op ontdekking en kwam ik uit op de site van le mémorial interallié. 

Hier enkele beelden van deze ongewone plek die bleek de inzet te gedenken van meerdere troepenmachten tegen de Duitse invasie van 1914.

(eigen foto)

(eigen foto - de schaal van grootte van deze esplanade 
kan je aflezen dank zij de twee personen die er rondstappen)

Volgende station - Prochain arrêt - Nächtste Station : Luik Liège Lüttich

 

( eigen foto's - 8 februari 2021)

Treinstations in maart - verderzetting

(15 maart 2017 - Luik Guillemins)

Treinstations in maart -vervolg

(15 maart 2017 ca. 11u Luik Guillemins)

Luik La Boverie

(La Boverie - 14 februari 2017)

(La Boverie - 14 februari 2017)

Wat is tijd?

Wat is tijd? Probeer het maar eens uit te zeggen... Ik waag me er niet onmiddellijk aan want ik weet niet goed waar en hoe te beginnen.

Filosofen en dichters proberen het toch, telkens weer.

Twee beelden van 14 februari laatst brachten mij bij een gedicht van Mark Boog, uit zijn bundel "De encyclopedie van de grote woorden" (uitg. Cossee, 2005, blz. 48).

Eerste de beelden, dan de woorden.

(muurschildering park La Boverie Luik)

(Noordstation Brussel - hoe laat is het en op welke klok is de uurregeling gebaseerd?)

Tijd.

Men kan niet zien waar men in is maar men leest er

boeken over - helikopters die niet van de grond komen.

We kunnen tijd veranderen: in woorden, in niets, in nu,

in onze hoofden. Tijd, lezer, is theorie, ons onderstellend.

Er zijn woorden weg waar wij waren, witte mensfiguren

in het zwarte typemachinelint. Bedrukt gingen we voort.

Kruipend over de zichtbeperkende heuvels van de tijd,

roestend in de hevels van de tijd: er zijn woorden weg!

Het lint, het landschap, de machine: wij ontsieren ze.

Ons rest het genot van de sar, de rust van de gebrandmerkte

en de monumentale vlucht in metaforen, in helder onbegrip.

Tijd is theorie en als we erover spreken gebruiken we vaak metaforen die ons onvermogen camoufleren. De tijd is een sar, een plaaggeest die ons altijd in de maling neemt.