 |
| (tweemaal station Zottegem mei 2017) |
woensdag 29 november 2017
maandag 27 november 2017
Meten is weten: 1 en/of 0
De wereld en heel zijn rijkdom aan kleur, mensen en kennis en zijn veelheid aan dromen, frustraties en verwachtingen worden dank zij de computer en de digitale mogelijkheden zichtbaar en hoorbaar en meer toegankelijk voor velen. Voorlopig nog niet tastbaar en ruikbaar. Deze digitale omwenteling in onze wereldbeleving is gebaseerd op een oneindige reeks enen en nullen.
Maar wat als we onze visie op de wereld laten beperken tot ons computerscherm? Welke invloed heeft deze evolutie op onze relaties en op ons functioneren dagdagelijks? Is het geoorloofd om zich vragen te stellen bij deze dwingende groeiende digitalisering?
De jonge dichter Maarten Buser (°1991) stelt zich als dichter ook deze vragen in volgende gedicht. Zo lees ik het toch.
BRANDTRAP
 |
| (afbeelding gevonden op internet) |
valt alles uit elkaar in enen en nullen'
Ik zag hoe de straat uiteenbrokkelde
tot aan de ingang van de supermarkt
Fruit in de aanbieding
Het kassameisje viel opeens
stil, midden in haar zin.Toen ik
haar probeerde te reanimeren,
ontdekte ik een opwindsleutel in haar rug
Sindsdien let ik op verdachte
bobbels onder T-shirts, steek soms
een pen in de raderwerken
van passanten, tot eindelijk
iemand afdaalt en vraagt
wat ik me in mijn kop haal
(bron: Het Liegend Konijn 2017/2, blz. 60)
vrijdag 24 november 2017
woensdag 22 november 2017
Woorden en hun (on)macht
In enkele vorige blogposts maakte ik melding van een actie van Amnesty International ten gunste van Arabische schrijvers die 50 stokslagen krijgen omwille van hun schrijfsels. Waarom zijn machthebbers zo bang van dichters en schrijvers?
Eind oktober viel het NTGent Magazine in de bus en ik ben blij dat het nog een papieren versie is, want zo blijft het binnen je blikveld liggen, wachtend om gelezen (en eventueel her-lezen) te worden. Wat anders dan digitale tijdschriften die zo gemakkelijk verloren geraken tussen al die nullen en enen van het helverlichte digitale computerscherm.
Auteur en regisseur Peter Verhelst opent dat nummer met een pleidooi voor de poëzie. Ik neem graag over uit dat editoriaal met als titel: Taal is macht.
"In deze tijden ga ik poëzie op het podium brengen uit mijn bundel Koor. Gedichten. Versjes?
Dat doe ik volmondig, ja. Omdat ik geloof dat poëzie niet alleen het kwetsbaarste, maar ook het meest essentiële literaire genre is. Poëzie gaat altijd en in elk woord over taal: wat is taal, wat wordt er gezegd, wat wordt er niet gezegd, wat kan er niet worden uitgesproken en wat wordt er uitgesproken omdat het niet kan worden uitgesproken? Taal is macht. Sla er de kranten maar op na. Kijk hoe Trump aan de macht is gekomen. Luister naar onze politici (werkgever, goeroe, echtgenoot, journalist), onze Trumpjes, hoe ze door halve waarheden te verzwijgen zeggen wat jij wil horen. Enz...
Poëzie is per definitie emancipatorisch, omdat ze je tussen de regels door traag leert te lezen. Omdat ze je leert te zien hoe de anderen hun blik aan je opdringen. Omdat ze platitudes blootlegt.
Het hart van poëzie is de weigering om wat je zegt, voelt, om wat je voorgekauwd en aangepraat wordt, klakkeloos te aanvaarden en te herhalen. Daarom herschikt de dichter de 26 letters van het alfabet, de woorden, de witregels, in de hoop een bres te slaan tussen wat we kennen en wat we nog niet kennen, zo niet, misschien, overigens, desalniettemin, vermoedelijk. Poëzie weigert en zoekt. En vindt. En vindt nooit. En faalt. Altijd. Poëzie is een ode aan het falen. Aan die ene millimeter die ons altijd zal scheiden van wat/wie we denken aan te kunnen raken. Opdat we weer verder zouden kruipen. En nog een millimeter Tot in een andere donkere kamer, waar een lamp ligt te branden."
En over de macht van woorden schreef de Franse dichter Paul Eluard volgend gedicht.
Er zijn woorden die doen leven
En dat zijn onschuldige woorden
Het woord warmte het woord vertrouwen
Liefde rechtvaardigheid en het woord vrijheid
Het woord kind en het woord vriendelijkheid
En bepaalde bloemennamen en bepaalde vruchtennamen
Het woord moed en het woord ontdekken
En het woord broer en het woord kameraad
En bepaalde namen van landen en dorpen
En bepaalde namen van vrouwen en vrienden
(uit de bloemlezing van Amnesty International Hoop. Gedichten over grenzen,
uitgegeven bij Bekking|& Blitz, 2016)
Eind oktober viel het NTGent Magazine in de bus en ik ben blij dat het nog een papieren versie is, want zo blijft het binnen je blikveld liggen, wachtend om gelezen (en eventueel her-lezen) te worden. Wat anders dan digitale tijdschriften die zo gemakkelijk verloren geraken tussen al die nullen en enen van het helverlichte digitale computerscherm.
Auteur en regisseur Peter Verhelst opent dat nummer met een pleidooi voor de poëzie. Ik neem graag over uit dat editoriaal met als titel: Taal is macht.
 |
| (Brugge sept. 2014 calligrafietentoonstelling -eigen foto) |
Dat doe ik volmondig, ja. Omdat ik geloof dat poëzie niet alleen het kwetsbaarste, maar ook het meest essentiële literaire genre is. Poëzie gaat altijd en in elk woord over taal: wat is taal, wat wordt er gezegd, wat wordt er niet gezegd, wat kan er niet worden uitgesproken en wat wordt er uitgesproken omdat het niet kan worden uitgesproken? Taal is macht. Sla er de kranten maar op na. Kijk hoe Trump aan de macht is gekomen. Luister naar onze politici (werkgever, goeroe, echtgenoot, journalist), onze Trumpjes, hoe ze door halve waarheden te verzwijgen zeggen wat jij wil horen. Enz...
Poëzie is per definitie emancipatorisch, omdat ze je tussen de regels door traag leert te lezen. Omdat ze je leert te zien hoe de anderen hun blik aan je opdringen. Omdat ze platitudes blootlegt.
Het hart van poëzie is de weigering om wat je zegt, voelt, om wat je voorgekauwd en aangepraat wordt, klakkeloos te aanvaarden en te herhalen. Daarom herschikt de dichter de 26 letters van het alfabet, de woorden, de witregels, in de hoop een bres te slaan tussen wat we kennen en wat we nog niet kennen, zo niet, misschien, overigens, desalniettemin, vermoedelijk. Poëzie weigert en zoekt. En vindt. En vindt nooit. En faalt. Altijd. Poëzie is een ode aan het falen. Aan die ene millimeter die ons altijd zal scheiden van wat/wie we denken aan te kunnen raken. Opdat we weer verder zouden kruipen. En nog een millimeter Tot in een andere donkere kamer, waar een lamp ligt te branden."
En over de macht van woorden schreef de Franse dichter Paul Eluard volgend gedicht.
Er zijn woorden die doen leven
En dat zijn onschuldige woorden
Het woord warmte het woord vertrouwen
Liefde rechtvaardigheid en het woord vrijheid
Het woord kind en het woord vriendelijkheid
En bepaalde bloemennamen en bepaalde vruchtennamen
Het woord moed en het woord ontdekken
En het woord broer en het woord kameraad
En bepaalde namen van landen en dorpen
En bepaalde namen van vrouwen en vrienden
(uit de bloemlezing van Amnesty International Hoop. Gedichten over grenzen,
uitgegeven bij Bekking|& Blitz, 2016)
maandag 20 november 2017
Gevaarlijke woorden?
Op 23 maart klonken onder anderen de volgende woorden van dichter Jan Geerts in Brussel voor de ambassade van Saoedi-Arabië.
Vijftig woorden voor vijftig stokslagen. Zo noemt het initiatief van PEN Vlaanderen en Amnesty International om gedichten van vijftig woorden te schrijven voor alle stemmen die in Saoedi-Arabië met stokslagen worden gesmoord.
Een van hen is de blogger Raif Badawi die in mei 2014 werd veroordeeld tot 10 jaar cel en duizend stokslagen voor zijn kritische blogs.Op 9 januari 2015 werden de eerste vijftig stokslagen gegeven, maar de andere reeksen werden niet uitgevoerd, wellicht omwille van het internationale protest. De straf werd niet ingetrokken en dus kunnen de stokslagen hervat worden.
Hoe sla je een mens?
Welke hand doet het vuile werk
en hoe hard?
Welke wet, stok, staat, gebed
gebiedt het gelijk?
Wie zwijgt? Wie kijkt weg?
Wie gebaart van iets?
Welke twijfel wringt
een venster open
en ziet de zon in haar kooi?
Hoe maak je daaraan woorden mooi?
(uit: Poëziekrant jg.41, nr.5, september-oktober 2017, blz. 74)
Vijftig woorden voor vijftig stokslagen. Zo noemt het initiatief van PEN Vlaanderen en Amnesty International om gedichten van vijftig woorden te schrijven voor alle stemmen die in Saoedi-Arabië met stokslagen worden gesmoord.
Een van hen is de blogger Raif Badawi die in mei 2014 werd veroordeeld tot 10 jaar cel en duizend stokslagen voor zijn kritische blogs.Op 9 januari 2015 werden de eerste vijftig stokslagen gegeven, maar de andere reeksen werden niet uitgevoerd, wellicht omwille van het internationale protest. De straf werd niet ingetrokken en dus kunnen de stokslagen hervat worden.
 |
| V.Kandinsky "Kleine Welten III" (kleine werelden III) gemaakt in Berlijn in 1922 |
Hoe sla je een mens?
Welke hand doet het vuile werk
en hoe hard?
Welke wet, stok, staat, gebed
gebiedt het gelijk?
Wie zwijgt? Wie kijkt weg?
Wie gebaart van iets?
Welke twijfel wringt
een venster open
en ziet de zon in haar kooi?
Hoe maak je daaraan woorden mooi?
(uit: Poëziekrant jg.41, nr.5, september-oktober 2017, blz. 74)
zaterdag 18 november 2017
Het geciteerde citaat -047-
 |
| (Joke J. Hermsen citeert Ernst Bloch die op zijn beurt Oscar Wilde citeert; "Stil de tijd",-2010- blz. 156) |
donderdag 16 november 2017
Zo begint het...
Op 23 maart klonken onder anderen de volgende woorden van schrijfster en dichteres Annelies Verbeke in Brussel voor de ambassade van Saoedi-Arabië.
Vijftig woorden voor vijftig stokslagen. Zo noemt het initiatief van PEN Vlaanderen en Amnesty International om gedichten van vijftig woorden te schrijven voor alle stemmen die in Saoedi-Arabië met stokslagen worden gesmoord.
Een van hen is de dichter Ashraf Fayadh die in 2015 ter dood werd veroordeeld, maar die straf werd -wellicht onder internationale druk- omgezet in jarenlange opsluiting én zestien keer vijftig stokslagen. Volgens zijn aanklagers was er in zijn poëzie sprake van geloofsafval.
Het gedicht van Annelies Verbeke legt verbanden die verrassend zijn en tot nadenken stemmen en die het nieuws van de dag plaatsen in een groter verband.
Ik zocht een beeld hierbij dat niet anekdotisch is en kwam uit bij een abstract schilderij van Kandinsky dat geschilderd werd in Parijs in 1940, enkele maanden nadat de tweede Wereldoorlog uitbrak. De titel van het doek is: Grau mit Schwarz (grijs met zwart).
Zo begint het:
Seksuele intimidatie en een afgebeelde
onthoofding worden
Een inschattingsfout
Het oproepen tot het laten verdrinken van
vluchtelingen wordt
Optreden tegen het Aanzuigeffect
De onafhankelijke rechterlijke macht wordt
Weg met Wereldvreemde Rechters
Het deporteren op basis van vermoedens wordt
Daadkrachtig Beleid
Zo begint het einde
Niemand is veilig.
(in: Poëziekrant, jg. 41, nr. 5, blz.75)
Vijftig woorden voor vijftig stokslagen. Zo noemt het initiatief van PEN Vlaanderen en Amnesty International om gedichten van vijftig woorden te schrijven voor alle stemmen die in Saoedi-Arabië met stokslagen worden gesmoord.
Een van hen is de dichter Ashraf Fayadh die in 2015 ter dood werd veroordeeld, maar die straf werd -wellicht onder internationale druk- omgezet in jarenlange opsluiting én zestien keer vijftig stokslagen. Volgens zijn aanklagers was er in zijn poëzie sprake van geloofsafval.
Het gedicht van Annelies Verbeke legt verbanden die verrassend zijn en tot nadenken stemmen en die het nieuws van de dag plaatsen in een groter verband.
Ik zocht een beeld hierbij dat niet anekdotisch is en kwam uit bij een abstract schilderij van Kandinsky dat geschilderd werd in Parijs in 1940, enkele maanden nadat de tweede Wereldoorlog uitbrak. De titel van het doek is: Grau mit Schwarz (grijs met zwart).
Zo begint het:
Seksuele intimidatie en een afgebeelde
onthoofding worden
Een inschattingsfout
Het oproepen tot het laten verdrinken van
vluchtelingen wordt
Optreden tegen het Aanzuigeffect
De onafhankelijke rechterlijke macht wordt
Weg met Wereldvreemde Rechters
Het deporteren op basis van vermoedens wordt
Daadkrachtig Beleid
Zo begint het einde
Niemand is veilig.
(in: Poëziekrant, jg. 41, nr. 5, blz.75)
Abonneren op:
Posts (Atom)