Kleine beestjes ... kleine vreugdes ... leeg Brussel

Op zondag  24 mei bezocht ik de Villa Empain in Brussel. Een treinreis met mondmasker, een tramreis met mondmasker. Na het bezoek aan de tentoonstelling (later meer erover) nog even wandelen op een zonnige zondagnamiddag door onze hoofdstad... 

De rust en stilte in de stad voelden zo onwerkelijk maar waren toch héél reëel. 

Daardoor kon ik ook ongehinderd enkele mooie reflecties vastleggen...

Brussel Hofberg

Brussel Koningsplein

Weerloze woorden in corona-tijden - Les Murray opnieuw

De Australische dichter Les Murray had te kampen met depressies en werd in juni 1996 opgenomen voor een behandeling in John Hunter Hospital in Newcastle, New South Wales. Zijn depressie benoemde hij als zijn zwarte hond die na zijn verblijf in het ziekenhuis de weg niet meer terugvond naar hem. Hij was dus genezen.  Het fragment hieronder is het slot van het lange gedicht over zijn ziekenhuisverblijf Reizen met John Hunter en gaat over zijn aankomst terug thuis. In het gedicht herken ik heel wat van de verhalen die bekend werden over ontslagen Covid-19 patiënten.

... : hij [de Zwarte Hond] heeft de weg

(©HLN.be)

naar huis niet meer gevonden,

waar ik nu schuifelend herstel, in dank
voor toewijding, voor de ambulance -dit keer,
voor de vorkheftruck van het ziekenhuis,
voor pethidine*, en dit gezicht van de godheid :

niet onze voorkennis van de dood
maar de inzet bewust leven
van de dood gered te zien bestemt
en verzoent het menselijke.

(vertaling: Maarten Elzenga ; uit: Les Murray, De plankenkathedraal, uitg. De Harmonie, Amsterdam, 2013, blz. 355)
*een pijnstillend medicament

De laatste vier lijnen klinken in het Engels zo (zelfde boek blz.354):
not the foreknowledge of death
but the project of seeing conscious life
rescued from death defines and will
atone for the human

Weerloze woorden in corona-tijden - Anton Ent

In deze corona-tijden mochten we niet zo veel omwille van onze volksgezondheid. Maar we mochten gelukkig nog fietsen...
Wat deden deze fietstochtjes deugd én wat gaven ze plezier. 
In tempore non suspectu schreef de Nederlandse dichter Anton Ent over fietstochtjes... En de slotregels geven in deze corona-tijden enige troost : een alternatief voor de nog gesloten horecazaken...

(buurt Patersmote Kortrijk 25 mei 2020)

FIETSTOCHT

We voegen niets toe aan dit landschap
gaan gedicht geen ets geen aquarel

Het rust in zichzelf met dit naamloze licht
dit lichtgroene gras: deze olijfgroene populieren
en grazende koeien zijn hier op hun plaats

Alles is goed, ook de groep fietsende vrouwen
met hun van de dijk afrollende stemmen

Dorst. We stuiten op bramen, blauwzwart
en glinsterend als tientallen regendruppels
(uit: Anton Ent, Ode aan de ooievaar, uitg. Wagner & Van Santen, Sliedrecht, 2003, blz. 66)

Kleine beestjes ... kleine vreugdes ... nog fietstochtjes -2-

In de voorbije weken zag ik al fietsend onze landschappen veranderen, én door de onstuitbare lente én door de niet aflatende arbeid van boeren. Want onze landschappen zijn cultuurlandschappen, getekend door menselijke activiteiten.

(16 april - Zwevegem / Sint Denijs)

(24 april - Beveren - Leie)

Weerloze woorden in corona-tijden - Les Murray

De Australische dichter Les Murray overleed in april 2019 en de Nederlandse dichter Willem Jan Otten schreef enige maanden terug een boeiend portret over deze poëet als in memoriam in de 

(Les Murray)

 Poëziekrant. Zo werd mijn interesse gewekt en kocht ik de belangrijkste bloemlezing met vertaling in ons taalgebied : De plankenkathedraal (vertaler Maarten Elzinga; uitgeverij De Harmonie, Amsterdam, 2013). 
Daarin las ik recent een gedicht dat mij onmiddellijk bracht bij een van de grote discussies in deze corona-dagen: moeten we eerst zorgen voor de economie of eerst voor de volksgezondheid? Welke offers is ons deze gezondheidscrisis waard? Hoeveel doden 'mogen' er zijn ten gevolge van covid-19 vooraleer we zeggen: dat is teveel?

 En wie beslist daarover: economen, cijferaars, virologen, wetenschappers, politici? Zijn ze dan nog bezig met mensen of enkel met cijfers?
Deze vragen las ik tussen de regels door van dit vers van Les Murray.

DE NIEUWE AZTEKEN

Het mensenoffer maakte een come-back
op een ander stadseiland
en bezoedelde zijn getrapte torens.

Dat rode pepers of kalkoen in chocola
genoegdoening voor bloed verschaffen
gelooft haast niemand meer. Mensenoffers komen

nu altijd, bij gebrek aan roemrijke daden,
uit hoofden die geen landwegstelsels
van verfstippen konden bedenken

of nieuwe doorbraaknullen, of jazz.

(uit : De plankenkathedraal, blz. 389 -
 vertaling: Maarten Elzinga)

Kleine beestjes ... kleine vreugdes... nog fietsplezier -1-

Dank zij het zonnige en droge weer is er veel gefietst. Ook ik probeerde veel te fietsen tijdens deze corona-tijden.
En te genieten van de landschappen die zo dicht bij huis toch ook zo hun charmes hebben.

Tweemaal op 7 mei dezelfde weide in Aalbeke. Eens mét en eens zonder levende melkfabriekjes.

Weerloze woorden in corona-tijden - J. Bernlef

De corona-quarantaine verplicht ons binnen te blijven. We ontdekken nu onze buurt en zien soms nu pas hoe onze buren wonen en vice versa. Het rituele applaus om 20u brengt honderden mensen in alle steden op hun balkons Reizen is zinloos, zo weet ook de Nederlandse schrijver J.Bernlef.

BALKONS

Achter glas zwerven zij door de kamers. Motieven worden

(Nice maart 2011)

raadsels. Slanke handen draaien aan een kraan, openen dan plotseling het keukenraam, een blik naar buiten schampt de mijne. Meteen word ik kleiner. Tussen takken loer ik naar schimmen achter de vitrages, voorzie gebaren van woorden. In de badkamer links boven bukt een vrouw zich, verdwijnt op haar billen na uit beeld. Haarspeld? Dop van shampoofles? Oorbel?
's Avonds worden de ramen schermen waarop de bewoners zich vertonen als in een stomme film. Zwart silhouet aan de overkant. Iemand kijkt bij mij naar binnen, vraagt zich af wat die man aan tafel schrijft, waarom hij nu zijn pen neerlegt en ook naar buiten kijkt.
Reizen is zinloos.
(uit: Verschrijvingen.  Uitg. Querido, Amsterdam, 1985, blz.41)

Kleine beestjes ... kleine vreugdes ... grote beestjes

Zien en blijven zien maar die coronaatjes krijgen we met ons blote oog niet te zien. Wel veel andere mooie beestjes, her en der tijdens een fietstochtje.

(4 april - natuurreservaat Klarenhoek Marke)

(4 april - zuidhoek Moorsele)

(4 april 2020 - zuidhoek Moorsele)

Kleine beestjes ... kleine vreugdes ... fietsplezier: kapelletjes (2)

Hier nog enkele kapelletjes gefotografeerd tijdens een van de corona-fietstochtjes in de voorbije weken...
Met grote sprongen in de geschiedenis: van 1960 (wereldtentoonstellingsstijl of zo iets) naar 1776...

(24 april - kapel O.L.Vrouw van Vlaanderen -  Beveren-Leie)

(27 april - Vanhauwaertskapel - Aalbeke)

Kleine beestjes ... kleine vreugdes... fietsplezier kapelletjes (1)

Een vroom Vlaams lied ter ere van Maria zingt: 'waar men gaat langs Vlaamse wegen komt men u Maria tegen...' met iets verder in de tekst een verwijzing naar de vele kapelletjes die her en der gebouwd zijn.
In deze corona-tijden mogen we -gelukkig- nog fietsen zodat onze actieradius wat ruimer is dan bijvoorbeeld onze Franse buren. Zo ontdekte ik de laatste weken meerdere kapellen in alle soorten, groottes en stijlen. 
Bij een aantal ontdek je ook via een inscriptie of zo iets van de geschiedenis van deze of gene. Hier toon ik enkel wat foto's, de verhalen daarbij zijn nog te ontdekken...

(12 april - Kortrijk Cannaertstraat)

(16 april - Zwevegem Comminnestraat - gebouwd in 1943 midden WO II )

10 mei Moederdag

Ook al is ze nu al bijna vijf jaar gestorven, toch is mijn moeder nog aanwezig.
Een dag als moederdag brengt dit weer voorin je bewustzijn. 
Haar wil ik groeten op deze dag, met een vers van Maurice Gilliams dat de dichter schreef kort na het overlijden van zijn moeder.

REQUIEM

in memoriam Matris
obiit  28-III-1936

Om u te begroeten komen er de wind,
de regen, en het gras dat wil groeien;
van 't kerkje strijken vogels neer
en geur van gootstenen en gelui van klokken.

Ik noem uw naam gelijk der maandenrei:
maart, april en mei;
en lijk rivieren - waar stroom ik heen,
diep in de vervlogen eeuwen?

(uit: Verzamelde gedichten.  Uitg. Meulenhoff/Poëziecentrum Gent, 1993, blz. 74)

Kleine beestjes... kleine vreugdes ... lentetuin

Dank zij dat kleine, voor het oog niet zichtbare, beestje worden we uitgenodigd om met meer aandacht en toewijding onze directe omgeving te benaderen.
Irissen zijn zo'n bloemen die met een zekere wulpsheid de tuin sieren. Zie maar...
En een zwart-wit foto doet ons dan ook weer anders kijken, met meer oog voor ritme en contrast, in vergelijking met ons blote oog dat in kleur kijkt.

Weerloze woorden in corona-tijden - Mark Boog

Wat doet dat kleine corona-beestje toch met ons? We leven met zijn allen in een tijd met veel en weinig tijd, met trage tijd, met wachttijd en waaktijd, met onwezenlijke tijd en toch... in en met welke tijd leven wij?
Tijd is de laatste weken plots zo anders geworden, zo bewuster op de voorgrond maar nu niet als slokop of aanjager.
De dichter Mark Boog laat ons stilstaan bij onze beleving van tijd en bij ons gebruik van het woord 'tijd', nu de meesten van ons een zee van tijd hebben. 
Vooral zijn laatste zin treft mij en vind ik zo actueel. Wat weten we over dit virus? Zo bitter weinig maar het zet aan tot ellenlange vergaderingen, tot uitvoerige praatprogramma's, tot overvolle krantenbladzijden én tot het gebruik van allerlei metaforen. Deze die mij meest opvalt is de oorlogsmetafoor. Wat mij betreft een heel gevaarlijke metafoor omdat het dwingt tot ongenuanceerdheid, tot goed of slecht, tot zwart of wit met voorbijgaan aan al die tinten grijs. 

TIJD

Men kan niet zien waar men in is maar men leest er    

(Trainworld - april 2016)

boeken over - helikopters die niet van de grond komen.

We kunnen tijd veranderen: in woorden, in niets, in nu,
in onze hoofden. Tijd, lezer, is theorie, ons onderstellend.

Er zijn woorden weg waar wij waren, witte mensfiguren
in het zwarte typemachinelint. Bedrukt gingen we voort.

Kruipend over de zichtbeperkende heuvels van de tijd,
roestend in de hevels van de tijd: er zijn woorden weg!

Het lint, het landschap, de machine: wij ontsieren ze.
Ons rest het genot van de sar, de rust van de gebrandmerkte

en de monumentale vlucht in metaforen, in helder onbegrip.

(uit: De encyclopedie van de grote woorden. Gedichten. Uitg. Cossée, Amsterdam, 2006, blz. 48)

Kleine beestjes ... kleine vreugdes ... welkom regen

Meer dan ooit leef ik in deze corona-tijden dichter bij de natuur, 
bij de weerschommelingen, 
bij het ontluiken van alles in deze lente.

Samen met de natuur ben ik blij dat het de voorbije periode geregeld goed heeft geregend. 

(reflectie van notelaar op beregende tuintafel)

(beregend viooltje)

Welkom Corona Mei

De maand mei is ingezet... de eerste corona-mei in de geschiedenis: een historische 1 mei was het dus gisteren.
Maar hoe historisch ook, de natuur blijft in zijn jaarlijks terugkerende mei-modus. 
Er zijn nog zekerheden in het leven...
Zie maar en wees gerust!

(meidoorn in bloei in de tuin)

(meiklokjes in bloei in de tuin)