Antwerpen Centraal - altijd bijzonder

 Na een bezoek aan de tentoonstelling van Sam Dillemans in zijn eigen expositieruimte terug naar het station van Antwerpen Centraal. 

Altijd is er weer verwondering en bewondering voor deze 'spoorwegkathedraal' van Antwerpen.

(eigen foto's - 17 maart 2024)

Sam Dillemans - Landscapes - 4 -

 Kunstenaars geven ons vaak onze wereld terug op een nieuwe manier. We zien wat we dagelijks zien maar dank zij een video of schilderij of tekening zien we iets nieuws of anders. Muziek en literatuur kunnen zo ook eenzelfde effect hebben. Het vertrouwde wordt ons even 'vreemd' omdat we nieuwe aspecten ontdekken.

In de tentoonstelling van Sam Dillemans, nu afgelopen, bleef een landschap met koeien hangen omdat ik het niet direct kon kaderen, omdat ik er geen 'sluitend' verhaal bij kon zien, omdat ik het braaf geschilderd vind in vergelijking met de felle verftoetsen die ik associeer met een 'typische' Dillemans.

Zo werkte dat doek dan toch blijkbaar op mij in.

(Sam Dillemans ...uit de reeks Landscapes
foto  Marc Deconinck)

En enkele dagen geleden kwam dat schilderij zich terug in mijn geest wringen via een gedicht dat ik in de Plint Poëziekalender las op 2 april. Het vers is van Marjoleine de Vos uit haar bundel "Het waait" van 2008 (uitg. Van Oorschot).

Gedicht en schilderij gaan een dialoog aan die mij uitdaagt als poëzielezer én als schilderijenkijker. Beiden vragen om niet in de ratio te blijven hangen, wat de dag van vandaag geen simpele uitdaging is.

DICHTER ZIET KOE

Een koe dan, groot van melk en lijf

alleen maar kauwen op het gras

waaraan geen denkwerk of laat staan

een god te pas, slechts stront

en glanzend vel, haar Hera-oog

kan best bestaan met nooit een vraag.

En ziet zij ook de blauwe lucht

de bolle wolk vlak naast de kerk

geniet ze van dat zij als teken haast

de wei stoffeert, voor mij die droomt

te kunnen zijn als zij?

Ons kijken is nooit wijd genoeg

om zo alom te kunnen zijn

dat denken wel verdwijnen moet.

Laat mij daarom dit alles zijn, die koe

die wei, die wolkenlucht boven het dorp

en mij die kijkt erbij.

Zomerfestival Watou verliest zijn vader -bis-

 In een vorige post liet ik nog even de inspirator, oprichter, starter van de poëziezomers van Watou, Gwy Mandelinck, zelf aan het woord via zijn voorwoord bij de editie 1991, de eerste editie die ik bezocht.

(Gwy Mandelinck
foto © DS)

In die jaargang 91 was er een zeer gekend gedicht van M.Vasalis, dat ik ook wel tot op zekere hoogte geschikt vind als hommage aan Mandelinck, een boom nu geveld maar die jong bleef in zijn zoeken om poëzie een podium te geven, om verschillende kunstdisciplines te laten inspelen op elkaar en om zijn eigen stille regio op de kaart te zetten.  De zomerwind in Watou is nooit meer dezelfde sedert Mandelinck de poëziezomer heeft op gang getrokken.

AAN EEN BOOM IN HET VONDELPARK

Er is een boom geveld met lange groene lokken.

Hij zuchtte ruisend als een kind

terwijl hij viel, nog vol van zomerwind.

Ik heb de kar gezien, die hem heeft weggetrokken.

O, als een jonge man, als Hector aan de zegewagen,

met slepend haar en met de geur van jeugd

stromende uit zijn schone wonden,

het jonge hoofd nog ongeschonden,

de trotse romp nog onverslagen.

Zomerfestival Watou verliest zijn vader

 

(Gwy Mandelinck
©WTV)

Vorige vrijdag overleed Guido Haerynck (°1937) die beter gekend is onder zijn pseudoniem Gwy Mandelinck. Hij startte in 1980 met de poëziezomers van Watou. 

Zelf heb ik deze manifestatie pas voor het eerst bezocht in 1991. Die editie zomerde onder de titel "Alleen in mijn gedichten kan ik wonen".

Als hommage citeer ik graag uit het voorwoord dat Mandelinck schreef bij de 'catalogus' van dat jaar.

"Als er een kunsttak is die helemaal niet rendeert - noch voor de uitgever, noch voor de boekhandelaar, noch voor de belastingcontroleur, noch voor de dichter - dan zal dat wel poëzie zijn. Maar zodra je een doodsbericht moet opstellen vind je bij de drukker toch een heel pakket verzen -gaande van Gezelle tot Kopland- die kunnen functioneren als model. En ook jonge vaders die nog transpireren van hun assistentie bij een kraambed zoeken naar een vers dat meer zegt dan wat hun op de tong ligt.

Het aantal sterfgevallen en geboorten behoort tot de belangrijkste eindejaarsstatistieken. Maar een gebruikscurve van poëzie uittekenen lijkt het toppunt van tijdverlies. Precies daarom maakt Watou een hele zomer tijd voor poëzie. 

(...)

Poëzie is ongenadig voor de gehaasten, voor diegenen die geen tijd willen verliezen, want een heel goed gedicht is van gisteren, van vandaag, van overmorgen. En daarenboven heeft het geen duidelijke functie."

Sam Dillemans Landscapes - 3 -

 Een derde keer laat ik je meegenieten van de afgelopen tentoonstelling 'Landscapes' van Sam Dillemans.

Zoals in het vorige bericht gezegd, zien we het leerproces van de schilder, die zijn voorbeelden imiteert en erop varieert, om dan zijn eigen weg te gaan en de 'meesters' te overtreffen.

Er waren op de expo heel wat meesterlijke doeken te zien. Hier wil ik er een even nader bekijken.

Veruit het grootste werk in de tentoonstelling is getiteld "De Maaier".

Er spelen meerdere motieven die soms knipogen naar andere schilders en naar eigen vroegere werken. Een vredig landschap met boer die op 'ouderwetse' wijze werkt op het veld met letterlijke paardenkracht verandert in een vijandig terrein, overvlogen door stuka gevechtsvliegtuigen met paarden de wild opschrikken. 

Schildertechnisch toont Dillemans zich weer op zijn best : hier hele dikke klodders verf en er vlak naast dun met verf geschetste lijnen waar je de canvas doorheen ziet. Een heftige ritmiek van dun en dik, fijn en grof, donker en hel geel. En dan ontdek je op het canvas in de rechterbenedenhoek midden de dikke verflagen een platgeduwde tube verf. 

(Sam Dillemans : De maaier 
foto: Marc Deconinck)

Het grote formaat zorgt dat er voor de toeschouwer geen ontkomen aan is. Dit fresco van leven en dood, vernieling en groei, van natuur en cultuur eist je aandacht en zoals het leven zelf, kan je er blijven naar kijken en altijd weer iets ontdekken.

(Sam Dillemans : De maaier detail
eigen foto)

 

Sam Dillemans Landscapes - 2 -

 Zoals in een vorig bericht aangegeven heb ik tijdens de laatste dagen nog de tentoonstelling  "Landscapes" van Sam Dillemans kunnen zien. In deze expo brengt de schilder Dillemans ook een soort hommage aan zijn schilders-leermeesters zoals onder anderen Van Gogh, Monet en Beckman. 

Hij toont zich een old-school-leerling die de stappen volgt van imitatio, variatio, aemulatio. De leerling-schilder imiteert eerst zijn meester. Eenmaal de technieken onder de knie probeert hij te variëren op de thema's van voorgangers om ten slotte te proberen de meester te overtreffen (aemulatio).

Een hele wand Van Gogh imitaties tonen een Dillemans die dicht bij zijn voorbeeld blijft.

(eigen foto)

Wat verder herneemt hij een werk van Monet maar hier dragen de verftoetsen een onmiskenbare Dillemans-stempel. 

(Dillemans : aan Claude
eigen foto)

Paasfoor

 De stad Kortrijk is altijd heel druk met de Paasdagen, want elk jaar is er de grote kermis op meerdere pleinen in de binnenstad van Witte Donderdag (de donderdag voor Pasen) tot en met twee weekends na Pasen. 

De invasie van de foor brengt een eigen dynamiek op gang in de stad:

gejoel en gekrioel, muziek en lokkend geschreeuw vanuit de kramen, felle en flitsende kleuren, onverzadigbare kinderen en ouders met een beperkte portemonnee, eetkraampjes en avonturenkramen,...

(een oliebollenkraam met erachter en erboven uit
een spectaculair zwierkraam - eigen foto)

De eerste dag wordt de foor geopend met de belleman vanop de pui van het stadhuis en de eerste avond knalt er vuurwerk over de stad.

Maar de knallen deden mij ook denken aan de knallen van bommen, granaten en geweerschoten die dagelijkse kost zijn voor miljoenen mensen verspreid over de wereld (Gaza en Oekraïne zijn de meest mediatieke voor ons, maar niet de enige plekken). Knallen die in Kortrijk oh's en ah's uitlokken, zo anders dan het effect in oorlogsgebieden.

(vuurwerk nabij de Broeltorens - eigen foto)