Weerloze woorden in corona-tijden -anoniem

Deze corona-tijden met alle quarantaine-maatregelen geven ons soms het gevoel opgesloten te zitten in ons huis. Onze thuis-ervaring wordt bij momenten een gevangenis-ervaring. 
Zelfs met al onze luxe, onze communicatie-mogelijkheden, onze legale 'uitbraak-kansen' om te wandelen of te fietsen heerst bij velen de ervaring van te leven in een cel. 
Maar deze beleving, die hoe dan ook tijdelijk is, kan ons misschien dichter brengen bij de toestand van vele mensen die onrechtmatig opgesloten zitten in een gevangenis en van vele mensen die leven onder een dictatoriaal regime zonder kans om te kunnen vluchten. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de miljoenen armen in Venezuela, maar je kan er zelf vele andere situaties naast leggen, schrijnende toestanden die nu door corona niet in het nieuws geraken.
Een vluchteling uit Libië schreef een liedje over zijn/haar beleving van onvrijheid.

LIEDJE

(Watou poëziezomer 2010) 

Stuur me een brief                
geef me een uitzicht

maak me een mantel
schrijf me een gedicht

breek me een steen
maak me een poort

stuur me een ster
geef me een woord

bouw me een cel
met vier wanden licht

schenk me de vrijheid
van jouw gezicht

Gedicht van een anoniem vluchteling uit Libië gevonden in: Hoop. Gedichten over grenzen, (reeks het museum van de poëzie) uitgegeven door Bekking & Blitz in samenwerking met Amnesty International, 2016, blz.13.

Weerloze woorden in corona-tijden - Jo Gisekin

Deze quarantaine-tijden bieden de mensen tijd om bewuster stil te staan bij ons leven en wat we zoal doen (en laten). Muziek beluisteren kan zo een activiteit zijn om meer of anders bewust te beleven. Een gedicht van Jo Gisekin, dat ik las in het recente nummer van poëzietijdschrift "Het Liegend Konijn" (2020/1; blz. 104) is zo'n uitnodiging.

(Robert Schumann
afbeelding gevonden op internet)

De dichteres evoceert in een gedicht haar luisterervaring bij het horen van een pianostuk van Robert Schumann (1810-1856) uitgevoerd door de pianist Claudio Arrau. Het betreft het werk met als titel: Papillons opus 2.
Op You Tube kan je een uitvoering van dit werk door Arrau gemakkelijk beluisteren door 'Robert Schumann Papillons' als zoekterm in te voeren. Geniet maar, misschien eerst zonder het vers van Gisekin te lezen en een tweede keer nà lezing van het gedicht.


En nu het gedicht zelf.

ROBERT SCHUMANN PAPILLONS OPUS 2

Zo licht. Zo parelmoer de hemels in de lucht en vlinders
ze schuifelen wankelen over gladde toetsen
boswitje koolwitje tweekantig gevleugeld en nietsvermoedend

Claudio Arrau heeft ze met precisie ontpopt hun klank
onder handen genomen op zoek naar een gewiekste cadans
Schumann nauwelijks een octaaf uit de wind gezet

ze wriemelen gewichtsloos ontvouwen hun langzaam

(een boswitje - ©Wikipedia)

ornaat tot ze verstuiven presto vivo tussen lijnen
van een notenbalk

vingers in galop vertrappen pianogeluid       
weerbots in de ijlte zonder pathetiek
en lenig buiten kijf

pianosuite voor Thérèse, Rosalie en Émilie
partituur met speelpleintjes binnen zichtbereik
en kinderen molto allegro oog in oog

we hebben tijd om te luisteren.

Kleine beestjes ... kleine vreugdes ...tuinplezier opnieuw

Op 13 april poste ik enkele foto's van de eerste rododendron die zich op 3 april begon klaar te maken voor zijn lentebloei. 
Nu staat hij in volle glorie. Zoals we gefaseerd uit de corona-crisis geleid worden door onze regering, zo zorgen de rododendrons in mijn tuin voor gefaseerd bloeiplezier.
Hieronder zie je hoe de eerste rododendron op 17 april straalde en schitterde (en nog doet!!), terwijl er een tweede begint te bloeien en de derde nu pas zijn eerste botten voorzichtig opent. Fase 2 treedt ook in mijn tuin in werking...

Weerloze woorden in corona-tijden - Tom Van de Voorde

Ja, wordt het geen tijd om uit die quarantaine te gaan en om de toekomst voor te bereiden? 
Hoe zal die toekomst er (moeten) uitzien: 
een verlengde van voor Covid-19, 
een variante van voor Covid-19 
of toch héél anders dan voor Covid-19? 
Vandaag vrijdag, niet de 13e, kijken we in België met zijn allen uit naar wat de overheden daarover te zeggen hebben. 
Bijna iedereen mengt zich in dat gesprek alsof we alles zo kunnen maken en 'wetenschappelijk' kunnen voorbereiden. Alsof we zo zeker weten hoe onze wereld en hoe wij mensen in elkaar zitten.
De dichter Tom Van de Voorde schreef in pre-corona-tijden een gedicht over de toekomst voorbereiden, maar het krijgt nu opeens een heel nieuwe lading.

DE OPTIMIST EN ZIJN WANTROUWEN

(Rothko : Red dark green green 1952)

Als hij me belt, zit ik
met mijn handen in
een zak winegums

Een congres over de toekomst
in voorbereiding, vraagt hij me
wat te doen

Ik kies altijd op kleur,
leg ik uit, zoek eerst zwart,
daarna wit, vermijd groen

Voor het eerst lees ik ook
hun namen/smaken : geel is sake
rood whisky, oranje cognac

De gedachte dat
wij de toekomst voorbereiden
maakt me dronken.
(uit: Het Liegend Konijn, 2020/1, blz.247)

Kleur bekennen: dat is de opdracht voor ons én individueeel én als samenleving lokaal, nationaal én internationaal. 
Een balans zoeken : dat is de opdracht, een balans tussen angst en vertrouwen, een balans tussen afstand en nabijheid, een balans tussen activiteiten opstarten en toch niet té actief bezig zijn.
En opletten voor dronkenschap, want dat brengt de mens uit zijn evenwicht, uit zijn balans.

Kleine beestjes ... kleine vreugdes ...zwart witte schoonheid

Vele mensen zien het nogal zwart in in deze corona-tijden.
Maar zwart-wit kan toch ook schoonheid openbaren...
Met deze zwart-witte schoonheid wil ik ook mijn 1000-ste post op deze blog vieren. Dank aan de velen die regelmatig deze blog bezoeken. Ik hoop dat deze korte berichten wat vreugde, bemoediging, troost en warmte mogen brengen aan de regelmatige en toevallige lezer op mijn lezenaar.

(4 april 2020 - 8u20)

(tulp bijna verschrompeld - 4 april 2020 8u20)

Weerloze woorden in corona-tijden -Judith Herzberg

In dit pandemisch tijdsgewricht blijf ik grasduinen in mijn poëziebundels, tegen beter weten in. En soms breekt een woord heel even mijn ogen open.
Deze tijd vormt een onuitgegeven uitdaging voor alle mensen, van regeringsleiders over wetenschappers, boeren en verpleegsters tot de minste bewoner van onze planeet. Wat gebeurt is nog altijd ondenkbaar, niet te bevatten, hoe veel woorden door hoe veel mensen ook worden geschreven of uitgesproken waar ook ter wereld.
Dan zoeken we uitkomst in wat denkbaar is.
Dat leerde mij een vers van Judith Herzberg, uit haar bundel "111 Hopla's" (Uitg. De Harmonie, Amsterdam, 2014, blz. 27).

(De denker - Auguste Rodin
Musée Rodin Parijs
29 december 2019)

ALLES WAT DENKBAAR IS                       

Alles wat denkbaar is fladdert en flitst.
Wij zoeken toevlucht in wat al gevangen is;
boek, film, toneel,
elk getemd deel van fladderend
flitsgeheel.

Zolang het covid-19 virus niet is getemd, zullen we meer dan ooit onze toevlucht zoeken in alles wat denkbaar is...

Kleine beestjes ... kleine vreugdes ... tulpenplezier

In je kot blijven betekent: meer oog krijgen voor de 'gewone schoonheid'.  Zo ook met een ruiker tulpen die de voorbije weken de leefkamer meer glans hebben gegeven.
Vooral 's morgens als de uitbundige zon de huiskamer binnenvalt, waren de tulpen op hun mooist.

Weerloze woorden in corona-tijden - Danilo Nido

De quarantaineregels beginnen te wegen in deze Covid-19-tijden. Vandaag verwachten we allemaal een verlenging van de overheidsmaatregelen, hopelijk geen verstrenging. Hoe omgaan met deze beperkende regels?
Onze belangrijkste vorm van vrijheidsbeleving is nu uit solidariteit in te stemmen met een solitair leven. Liefst niet omwille van een autoritaire overheid maar omwille van de publieke gezondheid(szorg) kiezen om onze vrijheid in te perken. Lastig maar noodzakelijk. 
Daar dacht ik aan bij dit gedicht van de Peruaanse dichter Danilo Nido, omwille van de laatste twee lijnen.

ze zeggen dat je aan de golfslag van een klein stukje zee
kunt herkennen welke zee het is, of oceaan

en in het café verraadt iemand met een enkel gebaar
gelukkig te zijn, of eenzaam, of van een groot verlangen

vrijheid is net zoiets, te groot om te bevatten
maar van dichtbij, niet te missen

(uit de bloemlezing: Hoop. Gedichten over grenzen, uitg. Bekking&Blitz in samenwerking met Amnesty International, 2016, blz. 98)

(Egmond aan zee - juli 2017)

Kleine beestjes ... kleine vreugdes ... tuinplezier

Wat ben ik blij dat ik in deze corona-tijden een tuin heb met bloemen en struiken. 
Wat ben ik blij dat het nu -eindelijk- wat warmer is zodat de tuin geprikkeld wordt om tot groei en bloei te komen.
Een bijzondere struik is de rododendron.
Als kort na de bloei van de struik zetten de knoppen zich klaar voor de bloemen voor het volgende voorjaar. Ze blijven dan als het ware uitdagend zwanger van bloei, maar er moet gewacht worden tot na de winter.
Nu is de eerste rododendron begonnen aan zijn bloei, nog voorzichtig. Maar op die ene struik, die meest in de schaduw staat, zie je al de stadia van de bloemvorming, zonder nog de uitbundige bloei natuurlijk.
Jammer dat ik nu niet naar de Duitse oorlogsbegraafplaats kan in Vladslo (met de beeldengroep "het ouderpaar"  van Käthe Kollwitz), begraafplaats omringd door rododendrons.
Maar ik zie al uit naar de volle bloei in mijn eigen tuin.

(foto's genomen op 3 april)

Weerloze woorden in corona-tijden - Hans Andreus

Pasen is een echt lentefeest: nieuw leven na een doodse winter, meer licht en warmte na donkere koude dagen. Maar in deze andere lente van 2020 voelt het wat onwezenlijk.
Er zijn de lege straten die de steden en dorpen een uitgestorven karakter geven. Hoe stralend de zon ook schijnt, de leegte kan ze niet wegschijnen. Als je dan alleen door zo'n lege straat loopt wordt het voor de wandelaar extra leeg, extra alleenig. Over leegte dichtte Hans Andreus o.a. volgende vers.

(Oxford augustus 2012)

De lege kamer blijft de lege kamer.
Alleen ikzelf er in en niemand opent
de deur, geen vrouw of vriend, geen vreemde.
Ik heb dit eerder meegemaakt maar nu
ben ik al zoveel jaren ouder
en valt het zoveel moeilijker te geloven
dat dit weer overgaat, dat ik zal lopen
misschien niet vrij van deze zieke man maar toch
weer in het licht waarvan ik heb gehouden.
(uit: Verzamelde gedichten, uitg. Bert Bakker, Amsterdam, 1985, blz. 829)

Het zal weer overgaan en we zullen weer kunnen lopen , samen, in de zon maar wellicht niet vrij van dit ziektemakend virus.
Laat ons in dit Paasweekend geloven dat dit overgaat.

Kleine beestjes ... kleine vreugdes ...Kezelberg

Fietsend de corona-kommer proberen te vergeten kwam ik op 1 april voorbij de militaire begraafplaats Kezelberg in Moorsele, een  begraafplaats uit 1918 ingericht tijdens het eindoffensief. 
Deze corona-uitbraak wordt soms vergeleken met de uitbraak van de Spaanse griep in 1918. Bij de stop tijdens een fietstochtje liep ik langs de grafstenen en dacht: zouden er hier ook slachtoffers liggen van die Spaanse griep???
In elk geval was de 'Groote Oorlog' een wereldoorlog. Zelfs op zo'n kleine begraafplaats zie je het: naast gemenebest-soldaten liggen er Duitse soldaten én een lid van het Chinese Labour Corps.

En tijdens dit oponthoud kreeg ik bezoek van een haan, die duidelijk de corona-maatregelen aan zijn 'laars' lapte; hij bleef niet in zijn kot.

Kleine beestjes ... kleine vreugdes ...tulpen

Kot-tulpen kunnen mooi zijn.  Zie maar.  In de huiskamer stond een mooi boeket met gele tulpen.  Hier zie je hoe ze evolueerden tussen 25 maart en 4 april.
Ze hebben in hun verschillende bloeifases telkens op een andere manier licht en vreugde gebracht in de huiskamer.

Kleine beestjes ... kleine vreugdes ... fietsplezier -nog maar eens-

Blijf in je kot , maar ook: blijf bewegen.
Een dubbele opdracht van onze overheden in deze corona-tijden.
Dus ga ik de fiets op... langs Zuid-West-Vlaamse fietsknooppunten.
Genieten van natuur, zon en open lucht.
Meer moet dat niet zijn in deze Corona-tijden.

(1 april - Gullegem)

(1 april - Gullegem)

Kleine beestjes ... kleine vreugdes ...fietsplezier...

Het kleine beestje Covid-19 doet ons vragen stellen over hoe wij bezig zijn. De maatregelen van onze regering verplichten ons in ons kot te blijven of toch niet ver in de buurt te wandelen of te fietsen.

Met de fiets mag ik de regio rond Kortrijk herontdekken. Met dank aan de mensen die het fietsknooppunten-concept hebben uitgewerkt.
Hier enkele foto's tijdens corona-fietstochtjes van de voorbije dagen.

(Ooigem bos- 27 maart 2020)

(Zwevegem - 25 maart 2020 - foto: Marc Deconinck)

Kleine beestjes ... kleine vreugdes ... Lentezon

Covid 19 mag ons gijzelen maar dat belet niet dat we mogen ontdekken hoe de lentezon haar gang gaat en haar stralende licht laat spelen in de tuin.
Hieronder een soort klein dagboek van de zonnegang in deze corona-tijden.
Schilders en tekenaars zouden kunnen onderwijzen over slagschaduwen en strijklicht.
Filosofen zouden dan kunnen onderwijzen over de kansen van een corona-quarantaine: "Ondertussen opent zich een unieke mogelijkheid: onze dagen leren doorkomen met de zogeheten kleine dingen des levens. (...en) nadenken over de wereld. Niet zozeer in het licht van de eeuwigheid, maar vanuit datgene wat zich dag na dag als wereld aandient." (Ignaas Devisch in De Standaard, 24-03-2020).