Nog eenmaal kom ik graag terug op de tijdelijke tentoonstelling in het In Flanders Fields Museum te Ieper over Belgische vluchtelingen tijdens Wereldoorlog I. In het kader van deze blog is het niet mogelijk om op deze meer dan veertig verhalen van ontheemden dieper in te gaan. Elk verhaal is uniek, maar tegelijk uitdrukking van een ervaring of angst voor deze ervaring.
Deze expo weekt bij heel wat families oude verhalen los en verschillende mensen zijn op zolder gaan zoeken naar brieven en foto's of andere documenten van hun (over)grootouders die ooit ook gevlucht waren tijdens de Groote Oorlog. Het kenniscentrum van het In Flanders Fieldsmuseum ontvangt nu nog wekelijks 'stukken' met een soms heel droevig en pakkend verhaal. Die 'oude' oorlog duurt zo nog voort tot op vandaag. Zoals jammer genoeg op vele andere plekken op de aarde ook nog (of weer) oorlog zorgt voor onheil, verwoesting en ontheemding.
De Marokkaans-Nederlandse schrijver Abdelkader Benali (1975) schreef in 2020 dit vers dat gepubliceerd werd in het tijdschrift Het Liegend Konijn (2020, nr. 2, blz. 28). Een vers over ontheemding die mensen altijd weer de woestijn in stuurt, is het niet de letterlijke woestijn, dan is het wel de symbolische woestenij van een ontworteld leven.
 |
| (Abdelkader Benali ©de Schrijverscentrale) |
Post-nomade
accepteer dat de reis lang is
dat is een, check
je paspoort is van zand
en accepteer dat de reis onvermijdelijk is
dat is twee, check, dubbelcheck
je kan vertrekken
als ik tegen mijn dochter zeg: aan het einde van de gang
begint Afrika, dan gelooft ze dat en is de reis begonnen
in iedereen zit mijn dochter te wachten op ontwapening
de nomade is nooit thuis
en in de woestijn ben je nooit alleen
want je ontdekt dat je een hoofd hebt
met de omvang van een kompas, zo groot als Atlas
dus het noorden vinden zal niet moeilijk zijn
maar een nieuw huis vinden zal moeilijk zijn
de dochter van een nomade zei tegen mij:
in de woestijn wordt wijsheid geboren
want de onmetelijkheid die je omringt
groeit als een bloem in je, mijn zoon.
Vooral de zin die bijna in het midden staat van het gedicht blijft
bij mij nazinderen : in iedereen zit mijn dochter te wachten op ontwapening...
De 'grote' geschiedenis is vervlochten met de 'kleine' geschiedenis,
zoals ook de expo in Ieper tot in den treure toont.
En is er niet in elk van ons het kind
dat hoopt op vrede en een omgeving
zonder kleine ruzie en grote oorlog?
Laat dit laatste bericht over deze tentoonstelling
een uitnodiging zijn om met open oog en open oor naar Ieper te gaan (nog tot 14 juni 2026).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten