Stem geven aan ons verlangen naar waarheid

 Een oorlog wordt niet alleen gevoerd met wapens op een bepaald stuk van de aardbodem, hij wordt even goed gevoerd met woorden die willen bepalen hoe mensen naar die oorlog/die invasie/die interventie/... moeten kijken. 

Met op de achtergrond de drastische inperking van de media in Rusland enerzijds en anderzijds het persoonlijke levensverhaal van de Poolse dichter Ryszard Krynicki die zelf de censuur en politieke inmenging in de berichtgeving aan den lijve heeft ervaren, wil ik een heel sterk gedicht delen. Oorlog begint vaak vanuit reële en/of ingebeelde ervaringen van geweld dat men ondergaan heeft en oorlog eindigt met mensen die lijden onder littekens die getuigen van het ondergane geweld. 

Hoe omgaan met dat geweld? Hoe omgaan met deze littekens? Hoe mens proberen te blijven met deze trauma's? Over dit en nog veel meer gaat dit indringende vers, voor het eerst gepubliceerd in 1978, maar anno 2022 pijnlijk actueel.

(Pravda was dé krant van 
de Russische communistische partij
pravda betekent 'waarheid'
Hier een bladzijde uit 1941
©back-in-ussr.com)

JIJ ZULT NIET MEER GENEZEN VAN DE HAAT

Arme krant, jij zult niet meer genezen van de haat,

zou je niet beter een hond kunnen zijn,

die wel zijn baasje dient

maar toch zijn eigen wonden schoon kan likken,

of beter nog een vos, die zich zelfs ten koste van verminking

losrukt uit de klem;

maar jij, al was je een vos of een hond,

zinkt liever weg in een diepe slaap, een coma, een voortschrijdende verlamming,

draagt hondsdolheid over, schuimbekt,

maakt slachtoffers af,                         

kwispelstaart voor de beulen

en stopt haar zo diep mogelijk weg:

de in afzondering afgelikte

nooit te helen wond van de waarheid

als was zij de meest gênante ziekte.

(uit: De nooit te helen wond van de waarheid. Honderd gedichten. Vertaling : Maarten Tengbergen, uitg. P., Leuven, 2020, blz. 40)