Vele mensen zeggen dat ze de laatste jaren (en zeker de laatste maanden) niet zo vaak meer naar het TV journaal kijken om te voorkomen om depressief te worden. Zoveel nieuws over geweld, oorlog, zinloze schietpartijen, vluchtelingen, natuurrampen, klimaatontregeling, pandemie, polarisatie en noem maar op. Je zou maar al te graag daaruit besluiten hoe waar de oude Romeinse spreuk is : Homo homini lupus (de mens is een wolf voor zijn medemens).
De Poolse dichter Ryszard Krynicki (°1943) heeft gedurende zijn leven vele momenten gehad om ook tot dat besluit te komen. Geboren in een nazi-werkkamp in Oostenrijk, groeide hij op in Polen dat toen gedomineerd werd door de Sovjet-Unie of zoals hij zelf zei het "georganiseerde socialisme". Wanneer hij eind jaren 1960 en in de jaren 1970 probeerde gedichten te publiceren, werden vele verzen gecensureerd. Op sommige plekken waren gewoon witte vlekken in de tekst. Ook kreeg hij enkele jaren een volledig publicatieverbod opgelegd. Meerdere keren werd hij gearresteerd op basis van verzonnen aanklachten. Hij moest in die jaren tientallen huiszoekingen dulden. In december 1981 dan werd de roep om meer democratie (denk aan de vakbond Solidarnosc) gesmoord door een militaire junta onder leiding van generaal Jaruzelski. Dit was het begin van een periode van harde repressie tegen al wie niet mee stapte in de partijlijn.
En dan schrijft Krynicki in 1982 een gedicht met als titel 'Goedheid'.
Tegen de achtergrond van zijn leven en de leefomstandigheden toen is dit vers bijzonder. Anders dan Rutger Bregman in zijn boek "De meeste mensen deugen" en anders dan de filosoof Emmanuel Levinas en zijn filosofie van de kleine goedheid (zie het boek van Roger Burggraeve : "Geen toekomst zonder kleine goedheid") die vele bladzijden nodig hebben om hun pleidooi te onderbouwen, spreekt dit korte gedicht van Krynicki zo krachtig in al zijn eenvoud.
Een geloofsbelijdenis in de goedheid. Wat we in onze dagen best luid laten klinken en delen met elkaar.
 |
| (Ryszard Krynicki 2021 ©klaudyna schubert) |
GOEDHEID
Goedheid is weerloos
maar niet machteloos.
Goedheid behoeft geen kracht.
Goedheid is kracht.
Goedheid hoeft niet te zegevieren:
goedheid is
onsterfelijk.
(uit :Krynicki, Ryszard, De nooit te helen wond van de waarheid. Honderd gedichten. Uitg. P, Leuven, 2020, blz. 67 - vertaling Kris Van heuckelom)
Een sterke waarheid, en een sterk gedicht omwille van de compacte vorm. Bedankt, Frederik!
BeantwoordenVerwijderen