Deze zomerperiode is opnieuw gekenmerkt door grote volksverhuizingen die we toeristische zomervakanties noemen. Wie het financieel aankan en het aandurft, trekt weg naar andere soms heel verre bestemmingen. En heel soms overvalt het deze tijdelijke nomaden dat ze lijden aan heimwee, aan homesickness, aan Fernweh, aan nostalgia...
Wie in de republiek der letteren woont, kan ook aan heimwee worden overgeleverd. Dan is het gedicht van de Nederlander Cees Nooteboom heel herkenbaar. Hij heeft het over de Perzische dichter en soefist Hafiz Shirazi (+1390).
HEIMWEE
Mis ik Amsterdam, als ik, zoals nu, ver weg ben?
Nee, heimwee werkt anders, het neemt de vorm aan
van boeken. Het is niet mijn huis dat ik mis, niet de kamer,
maar wel een boek in die kamer, ik zie de hoek
waarin het staat, onder de tekening die Hugo Claus
maakte van Walter Benjamin.
Geel lamplicht schijnt daar en valt op het boek, grijs,
glad linnen met een blauwe band op de rug, Hafiz,
Collected Poems, ooit gekocht in Teheran, vertaald
door een van die wonderen van het Britse imperium,
een soldaat die poëzie las, Engelse samoerai
met verstand van ghazelen.
Niet één gedicht ken ik uit mijn hoofd,
dat maakt het heimwee sterker, ik zie
de witte bladzij met de lange regels, de herhaling
van regels aan het eind van de verzen, een heilig
soort stotter. Kijk, zei Hugo ooit, ik heb
een ghazele geschreven, een Perzische versvorm,
geen hond heeft het gemerkt. We schrijven voor idioten.
Is dat het, heimwee?
Dat ik naar die kamer wil, het boek oppakken,
de gedichten van Hafiz lezen, naar de tekening
van Benjamin kijken, het kruis dat Hugo door zijn gezicht
getekend had, het teken van de dood?
Ooit, in Shiraz, stond ik aan het graf van de dichter,
een kring lichte zuilen, rozen, de lucht droog en heet,
zijn woorden in Perzische slingers, een man naast me
die ze halfluid las, zijn lippen bewoog bij het lezen.
Goethe schreef over Hafiz, maar aan dat graf begreep ik hem
beter.
Letters niet gelezen, woorden niet verstaan,
en toch het gedicht.
(uit: Cees Nooteboom, Licht overal. Gedichten. , uitg. De Bezige Bij, 2012, blz.71-72)
 |
| (graf van Hafez Shirazi ©apochi) |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten