Dichter bij kornoelje -1-

 Bij gelegenheid van de voorbije gedichtendag (26 januari) heb ik mezelf de verzamelde gedichten van Anne Brassinga (°1948) cadeau gedaan.

Een eerste verkenning deed mij haperen bij de cyclus "Woorden" uit haar tweede bundel "Landgoed"(1989). Er worden hier zes lange teksten weergegeven, die blijkbaar eerst als een column verschenen in de Nederlandse krant NRC Handelsblad. Elke tekst gaat op een speelse talige en associatieve manier een bepaald woord verkennen, proeven, omcirkelen, ontdekken. 

Het eerste woord in deze cyclus is Kornoelje. Deze plantennaam roept bij de dichteres een resem associaties op. Er klinkt doorheen heel deze tekst (die ik niet helemaal zal weergeven) een verwondering door voor het woord én voor de struik waarnaar het woord verwijst. 

Hier de beginlijnen. Over klanken, letters en woorden...

KORNOELJE

(rode kornoelje
©tuindingen)

O kornoelje! Schoon als struik,

schoner nog als woord sta je in het groen.

Je klaroent in het Frans als cor,

een jachtbazuin. Nouilles? Dat zijn

noedels, vieze kluwens meelpasta. Maar

noelje is iets heel anders, de l met je

heeft een aandoenlijke branie, een zeld-

zaamheid van klank die waarachtig

eigenwijs is, geen verkleinwoord als zoeltje

maar rijmwoord op schoelje, en in de verte

verwant aan de fielt(*). Een l is lang niet altijd

lieflijk. Wel als hij het woord mag openen:

leeuwenbek, luistervink, ladekast. Toch

zijn al die woorden minder meeslepend

dan kornoelje, dat zijn klemtoon middenin heeft

als wordt de oe geblazen door die bazuin.

Kor heeft ook te maken met hart,

een stoer hart, stevig kloppend met een k.

Kornoelje is een struik met rode takken,

bloedvaten. In de herfst worden de bladeren

rood, als harten hangen ze aan de aderen

voordat ze, op hun stralendst, vallen.

Mijn kornoelje staat op het landgoed Elze,

(...)

(uit: Brassinga, Anneke, Wachtwoorden. Verzamelde, herziene gedichten 1987-2015, Uitg. De Bezige Bij, Amsterdam, 2015, blz. 60)

(*fielt : uit het Frans afkomstig : gemene schurk, schelm)