Gedaanten van gemis

 

(Communication
gouache op LP - Marc Deconinck)

Een ouder of kind of beste vriend verliezen drukt een zware stempel op het leven van de overlevenden. Maar elke mens heeft zijn eigen pad te gaan om het gemis in zijn of haar leven toe te laten en te beleven.  

Het leven blijft doorgaan en men herneemt zijn activiteiten, maar toch is er iets veranderd en soms pas na maanden of jaren ontdek je dat er een sluier over je leven hangt, een sluier van ernst of prikkelbaarheid of angst of zwaarmoedigheid of drankzucht of.....

In onze dagen waar alles gelegd wordt naast de lat van de wetenschappelijke meetbaarheid wordt het onze ogen en ons hart moeilijk gemaakt om gemis te doorleven. 

Een heel pakkend gedicht van Geert Jan Beeckman in het poëzietijdschrift Het Liegend Konijn (2023/2 blz. 30) kan helpen ons bestaan open te houden op ons gemis.

MONOLOOG

Ik heb gesproken met mijn vader.

Ook vandaag is hij er al jaren niet meer.

Ik vroeg hem hoe het was in deze

vreemde tijden of hij het kon vinden

met de nieuwe doden.

Ook in iemands ogen onsterfelijk.

Ik vroeg hem of hij de levenden nog kon verzinnen.

Of hij wist dat zij zich buiten oude bomen

over niets nog verbazen.

Ik vroeg hem wat hij nog doet om er geweest te zijn.

Of het waar is dat slaap van de dood is en van hem alleen.

Ik vroeg hem in welke tijd onze foto's dromen.

In welke echografie van een hiernamaals een hart nog klopt.

Ik vroeg hem waarom muziek de stilte tussen de noten is.

Waarom gesprekken over de dood altijd over het leven gaan.

Ik vroeg hem of het juist is dat wij hoe langer wij verschijnen

meer kans maken op verdwijnen.

Ik vroeg hem hoe het komt dat wij vrijwel niets

weten over bijna alles.

Waarom na de bocht van de rivier het sterven zingt

en wij ons blijven verzoenen met de rest.

Ik vroeg hem of elders ook hier is

zoals alle oefeningen in afwezigheid.

Ik vroeg hem wat hem nog naar huis brengt.

Naar gestolde foltering van het gemis.

Naar de windstilte van de laatste herinnering.

Vele mensen hebben nog gesprekken met hun geliefde overledenen en schamen zich erover, maar net zo'n 'gesprekken' geven vorm aan het gemis en zijn des mensen. In films of series wordt dan soms zo'n gesprek opgevoerd, maar sommigen spreken dan over 'geesten' of 'spoken' zonder de waarde te vinden van zo'n soort gesprekken van geliefden over de dood heen. Ik denk dan aan de recente film "All of us strangers" (2023) of de al oudere reeks "Cold Feet").

De aanwezige afwezigheid van geliefden doorleven blijft een uitdaging.