Leven met littekens

(©SensCritique)

 Elke mens wordt gevormd door ervaringen die soms heel bevestigend en hartverwarmend zijn, maar die vaak ook pijnlijke littekens nalaten. Voor sommige mensen zijn deze littekens heel lichamelijk. Ze dragen op hun lichaam de sporen van een ongeval of nog erger van leed dat hen bewust werd aangedaan door anderen.

In de recente film "Les fantômes" of met zijn Engelse titel "Ghost Trail" uit 2024 van regisseur Jonathan Millet volgen we een Syrische vluchteling Hamid, die deel uitmaakt van een geheime organisatie die voortvluchtige Syrische oorlogscriminelen opspoort. Hamid denkt zijn vroegere beul op het spoor te zijn. Zijn fysieke littekens helpen hem om als vluchteling te mogen blijven in Frankrijk, waar het filmverhaal zich afspeelt. Deze film is gebaseerd op waargebeurde feiten en maakt het daarom des te pakkender.

Rond het thema 'omgaan met je littekens' heeft Pim Cornelussen in het tijdschrift Het Liegend Konijn een ontroerend gedicht geschreven, vol menselijkheid en verlangen. 

Film en vers nodigen uit om de kwetsbaarheid én de gekwetsheid van onszelf en elkaar te ontdekken en mee te nemen in ons leven.

AANDENKEN

Ik sta met een telescoop in mijn woonkamer

achter een opengeklapt raam met een oog half

toegeknepen door de lichtvervuiling heen

te staren naar Orion, Mars, Andromeda,

het gebroken oppervlak van de maan.

Ik zeg tegen mezelf, kijk hoe goed je de kraters

kan zien, ongelofelijk dat elke indruk is blijven

staan op dat hemellichaam en een naam heeft

gekregen. Ik stel me voor hoe het moet zijn om

zo getroffen te worden, gekneusd in de ruimte

te hangen en stil te zijn in de nacht. Het is niet

droevig, ook al lijkt het zo. Ik denk aan de maan

en aan mensen en hoe ik zou willen dat mijn

littekens een naam hadden, iemand die de moeite

had genomen er titels aan te geven, iemand die

's avonds naar me zou kijken en me zou wijzen

op de allerkleinste schram, me zou vragen welk

verhaal er voor altijd in mijn huid gegrift staat

en waarom.

(Cornelussen, Pim in Het Liegend Konijn, 2024/1, blz.39)

De weinige zorg voor de mens met psychische littekens vertaalt zich jammer genoeg ook in het feit dat deze gekwetste mensen zo veel terugkomen als daders in de misdaadverhalen van vandaag. Iedere mens kan bijdragen aan het geven van ruimte aan het verhaal achter een litteken, elk op zijn eigen plek. Zo kan de spiraal van onrechtvaardigheid, geweld en gekwetstheid doorbroken worden en ruimte vrij komen voor mede-menselijkheid. Maar veelal worden kwetsuren behandelt door het maken van nieuwe kwetsuren, een uitzichtloze escalatie...