In de periode van de Allerheiligenvakantie/herfstvakantie was Antwerpen sedert jaar en dag dé plaats voor boekenliefhebbers. De jaarlijkse boekenbeurs trok duizenden en duizenden bezoekers, maar toch liep het ergens fout en trokken de organisatoren de stekker uit. Nu heeft sedert enkele jaren Kortrijk de fakkel overgenomen met het initiatief 'Boektopia' dat dit jaar te bezoeken is van 26 oktober tot en met 3 november.
Waarom boeken lezen, en dan vooral waarom romans en poëzie lezen...? Vanuit een onverwachte hoek las ik onlangs een pleidooi voor het lezen, nl. paus Franciscus schreef op 17 juli een brief over het belang van literatuur in de vorming van priesters én in het leven van alle christenen.
Hij lijst onder anderen een aantal positieve effecten op in het leven van een lezer zoals : verwerven van bredere woordenschat; stimuleren van de verbeelding en creativiteit; verbeteren van het concentratievermogen ; gevoelig worden voor mensen in een totaal andere leefwereld dan de onze.
 |
| (Jan Sluijters : Lezende vrouw 1911 - ©Van Abbemuseum) |
In zijn brief verwijst deze Argentijnse paus naar de grote Argentijnse schrijver Jorge Luis Borges : "Als ik aan literatuur denk, herinner ik me wat de grote Argentijnse schrijver Borges altijd tegen zijn studenten zei : het belangrijkste is om te lezen, om in direct contact te komen met literatuur, om ons onder te dompelen in de levende tekst die voor ons ligt, in plaats van ons te richten op ideeën en kritische commentaar. En Borges legde deze idee uit aan zijn studenten door hen te vertellen dat ze in het begin misschien niet veel zouden begrijpen van wat ze lazen, maar dat ze in ieder geval 'iemands stem' zouden horen. Dat is een definitie van literatuur die me erg aanspreekt: luisteren naar iemands stem. En laten we niet vergeten hoe gevaarlijk het is om niet meer te luisteren naar de stem van de ander! We raken in een zelfgekozen isolement."
Naast het beeld van de stem ontwikkelt de paus wat verder nog een vergelijking tussen boeken en foto's. "Literatuur is als een fotografisch laboratorium waarin de beelden van het leven kunnen worden bewerkt om hun contouren en nuances te onthullen. Dit is dus waar literatuur voor is: om de beelden van het leven te ontwikkelen."
Hij benadrukt ook dat literatuur lezen een tegenwicht biedt aan de dagelijkse drang en dwang tot onmiddellijk nut, tot directe 'bruikbaarheid' en tot bevestiging van eigen inzichten. Empathie en nuance, zich open stellen voor het standpunt en de gevoelens en geschiedenissen van anderen, deze belangrijke bouwstenen om te komen tot solidariteit en mededogen, worden gevoed door de literatuur.
Tegenover het misbruik van de taal door machthebbers en het reduceren van de rijkdom van het woord ten voordele van consumptie stelt de paus literatuur. "Het literaire woord is datgene wat de taal in beweging zet, haar bevrijdt en zuivert; het opent haar voor andere uitdrukkings- en verkenningsmogelijkheden..."
Deze brief is een gedreven pleidooi voor literatuur. Zo sluit de boodschap goed aan bij deze manifestatie 'boektopia'. Bezoekers kopen best niet alleen kookboeken om ons lichaam te plezieren, maar ook romans om onze geest te voeden.
*wie meer uitgebreid kennis wil maken met de brief van Franciscus over literatuur kan mijn andere blog bezoeken : https://uwwoordeenraam.blogspot.com/
Geen opmerkingen:
Een reactie posten