Documenta 15 ... een aanzet tot bewaren

 In deze bijzondere editie van Documenta in Kassel staat niet de individuele kunstenaar centraal, maar de kunstencollectieven en de samenwerkingsverbanden waarbinnen kunst een actieve/activistische plaats krijgt. 

Wat ik mij ook herinner van deze Documenta 15 zijn de vele aanwezige groepen en projecten die bezig zijn met het archiveren van voor hen belangrijke data. De naam van sommige groepen spreekt al voor zich : Archives des luttes des femmes en Algerie, Asia Art Archive of The Black Archives. Elk van deze (en nog andere) projecten hebben hun eigen redenen om gegevens te verzamelen, bij te houden en te ordenen. Vele groepen willen hun eigen geschiedenis van onderdrukt zijn documenteren omdat deze in de mainstream Westerse blanke geschiedschrijving niet of onvoldoende aan bod komt. Groepen willen hun lokale pre-koloniale geschiedenis bewaren en de koloniale periode documenteren vanuit hun eigen gemeenschap. Soms wil men ook uitdrukkelijk data bijeenbrengen in functie van een doel, zoals het Instituto de Artivismo Hannah Arendt (INSTAR)in Havana (Cuba) dat ijvert voor vrijheid van meningsuiting.  Je kan zeggen dat deze vele vormen van archivering in functie staan van (het zoeken en/of bevestigen van) een eigen identiteit.

(eigen foto - INSTAR - Documentahalle)

Meestal is deze archivering een kwestie van data verzamelen en bijhorende objecten en geschriften bijeen te zoeken. Ze ontwikkelen dan vaak een bibliotheek als de Keleketla!Library in Johannesburg (Zuid-Afrika). Zo zijn er op meerdere locaties in Kassel een soort archief/bibliotheek ruimtes ingericht met een aantal rekken mappen, objecten en boeken.  Maar een enkele keer krijgt deze archivering ook een meer kunstzinnige uitwerking zoals bijvoorbeeld in en rond de St. Kunegundiskerk. Het Haïtiaanse Atis Rezistans dat werkt in de wijk 'Grand Rue' in Port-au-Prince vanuit de Creoolse gemeenschap vermengt voodoo en christelijke en socialistische beelden tot een eigen geheel dat de eigen geschiedenis verbeeldt. Zo zie je hoe een arme gemeenschap met een geschiedenis van onderdrukking toch altijd weer de veerkracht vindt om verder te gaan.  Een boeiend geheel dat op meerdere niveaus kan worden bekeken en gelezen.  

(eigen foto - St.Kunegundiskerk - Atis Rezistans)