Elke mens leeft dank zij moleculen en cellen, zenuwen en aders, en de 'leefprocessen' zijn bij allen min of meer gelijk. Maar de 'beleefprocessen' van het leven verschillen dan weer sterk en die diversiteit strekt zich uit tot over de dood. Rituelen en rouwbeleving kunnen nogal verschillen, zeker van cultuur tot cultuur, maar ook binnen één cultuur van mens tot mens. De eerste dagen van november zijn voor onze cultuur een moment om geliefde doden te herdenken. De oude en nieuwe rituelen in deze dagen kunnen vele mensen troosten en laten ervaren dat ze niet alleen zijn in hun verlies en afscheid nemen.
 |
| (litho van Käthe Kollwitz "Droefenis" uit 1920 collectie Singermuseum Laren - eigen foto) |
Maar daarnaast ontwikkelen vele mensen een eigen individueel ritueel om te leven met een leegte in hun hart en in hun leven. Een ritueel dat niet altijd tijdgebonden is maar soms plaatsgebonden.
Het vers van Andrew Motion (G.B. 1952) dat ik vond in de bloemlezing "Het laatste anker. 300 gedichten over dood en wat troost uit de hele wereld. Samengebracht door Koen Stassijns en Ivo van Strijtem" (uitg. Lannoo, 2003, blz. 361) zal voor vele mensen wel herkenbaar zijn.
Voor alle lezers van deze blog die in deze dagen bijzonder terugdenken aan een geliefd persoon die uit hun leven is verdwenen...
OP ZOLDER
Hoewel we onderhand al weten
dat niemand je kleren
nog nodig heeft, bewaren we ze
boven in een gesloten kist.
Soms kniel ik daar en
raak ze aan, probeer de tijd
weer op te wekken toen jij ze droeg,
de vorm van een arm en pols te vatten.
Mijn handen tasten
tussen holle, onzichtbare mouwen,
dralen, grijpen vast
en tillen :
een groene vakantiedag; een rood doopfeest;
al je onvoltooide levens
die in donkere zomers verbleken
en mijn hoofd binnendringen als stof.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten