Naast thema's als klimaat, vluchtelingen en contact met andere culturen via onze reizen krijgen ook kunstenaars een plaats die een reis maken in de tijd, op zoek naar hun en onze wortels.
Sedert een in Nederland ophefmakende tentoonstelling in het Rijksmuseum Amsterdam (eind 2022-begin 2023) over de kunstcollectie van dat 'instituut' en de relaties met de geschiedenis van het kolonialisme van Nederland is men gevoeliger geworden voor de donkere randen van de zogenaamde 'gouden eeuw' van Holland. De Braziliaanse kunstenares Rosangela Renno kreeg de hele Grote Kerk om er haar installatie 'Encounters/Encontros' te huisvesten. Bijna de gehele kerkvloer is bedekt met een bruin-rood tapijt waarin enkele vlakken zijn weggeknipt om er grafstenen te tonen, grafstenen van mensen die actief waren in Brazilië en de West-Indische Compagnie en grof geld verdienden met de handel in suiker en slaven. Op verschillende punten hangen metershoge banners met foto's van nog bestaande schandpalen uit Brazilië en Portugal, palen waaraan vaak tot slaaf gemaakte mensen werden geketend. Dit en nog andere ingrepen zorgen voor een bijzondere ervaring, die esthetisch is en suggestief. Maar het geheel heeft wel veel verhaal nodig om impact te hebben op de bezoeker, zo beleefde ik het toch.
Een andere artiest vertrekt vanuit een andere, persoonlijke invalshoek om het te hebben over kolonialisme en racisme. Gianni Kraan (GIGI) toont een reeks foto's onder de titel 'Blood is thicker than water' of vrij vertaald 'Bloed kruipt waar het niet gaan kan'. Deze jonge man met donkere huid ontdekte dat zijn voorouders probeerden met niet-zwarte mensen te huwen en zo te 'verbleken' opdat ze beter aanvaard zouden worden in de Nederlandse samenleving. Hun eigenheid opgeven dus in de hoop niet gediscrimineerd te worden want bloedlijnen versterken privileges én achterstellingen... De gemaakte portretten worden dan nog eens tegen een felrode achtergrond geplaatst. Onontkoombaar kijken deze mensen de bezoekers aan en elk gezicht vraagt om erkenning.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten