Villa Empain: een architectuur van verwondering-1-

 Nog tot 21 augustus kan je in de kelderverdieping van de Villa Empain (Brussel) een tentoonstelling bezoeken over de architect van deze Villa, Michel Polak (1885-1948). De ondertitel van de expo geeft tegelijk de benadering weer die hier gehanteerd wordt : technologie & vakmanschap, een architectuur van verwondering.

Deze tentoonstelling legt de focus op architectuurtekeningen en foto's van een aantal belangrijke realisaties van Polak. Tegelijk toont de setting van de Villa Empain hoe deze architectuur inderdaad opwekt tot verwondering.

(eigen foto - 21 juni 2022)

 Een kennismaking met de man (en zijn kennis)

 achter enkele iconische Brusselse gebouwen 

zoals het Résidence Palace en de Villa Empain. 

(eigen foto - 21 juni 2022)

 

Boghossianstichting - Vrouwen vroeger en nu - 1 -

 Nog tot begin september presenteert de Boghossianstichting in de Villa Empain in Brussel "Portrait of a Lady", een expositie die een staalkaart biedt van hoe vrouwen in de loop der tijden werden voorgesteld in de kunst (sculptuur-schilderijen-fotografie-video). 

Het grootste deel van de geschiedenis werden vrouwen door mannelijke artiesten verbeeld en die mannelijke blik wordt mooi geïllustreerd in deze expo. Maar vanaf circa de 20ste eeuw gaan vrouwen zelf ook meer op de voorgrond treden als kunstenaar en zo het mannelijke monopolie doorbreken. De tentoonstelling gaat ook niet de recente discussies over gender uit de weg in de laatste zalen. Met een kwaliteitsvolle selectie van kunstobjecten wordt de bezoeker meegenomen in méér dan 20 eeuwen kunstgeschiedenis en veranderingen in hoe vrouwen worden verbeeld. Een mooie tentoonstelling voor al wie van mooie kunst houdt en voor al wie ook wil nadenken over de plaats van vrouwen/gender in onze hedendaagse samenleving. 

(eigen foto - still uit de video 'Décor' van en met Ariane Loze - 2017)

Wat we zo vaak vergeten

(©Wikipedia)
(zandloper 1ste kwart
16e eeuw)

 De Zuid-Koreaanse schrijfster Han Kang 

confronteert ons in haar poëtische boekje "Wit" 

(uitgegeven bij Nijgh & Van Ditmar, vertaald door Marijke Versluys)

 met de broosheid van het leven. 

De leidraad doorheen haar korte stukjes tekst is de kleur wit.

Zo komt ze ook uit bij zand (blz. 95) 

dat vaak een witachtige kleur heeft. Misschien om hieraan te denken als we straks ons languit op een of ander strand neerleggen.

ZAND

En vaak vergat ze

dat haar lichaam (ieders lichaam) een huis van zand is.

Dat het is vergruisd en steeds verder vergruist.

En stug tussen vingers door glijdt.

Denimblauw

 Het kleur blauw fascineert vele mensen op verschillende wijze. Veel dichters hebben iets met blauw en dat levert dankbaar materiaal op voor een bloemlezing dacht Elisabeth Lockhorn. "En blauw zal alles zijn" (uitgeverij Rainbow, 2020) bevat dan ook een schat aan mooie verzen die het kleur blauw bezingen. Van de Nederlandse dichteres Hagar Peeters lezen we een sensueel en humoristisch vers( blz. 226).

(©pinterest)

ZEEMEERMINNENDENIM

In het ruwe blauw van denim

weekt het blauwe van de hemel

weent de zee om de zeemeermin

die haar benen moet ontberen.

Konden krab en kreeft zich keren

tot haar lurven en haar schubben,

vinnen dichten onder knopen,

door haar graten los te ritsen

dan zou zij opstaan uit de golven

en de aardbol overlopen

om in spijkerbroek te slenteren

door de stad.

Exposure Kasteel Borluut - 3 -

 De architectuur van het kasteel Borluut biedt een speels statig

 en statig speels kader aan 

om hedendaagse kunstwerken te tonen.

 

Eeuwenoud blauw

 De bloemlezing rond het kleur blauw van Elisabeth Lockhorn "En blauw zal alles zijn" (Rainbow Poëzie 2020) bevat een schat aan mooie verzen die meestal heel toegankelijk zijn zonder daarom goedkoop te worden.

Uit deze bundel (blz. 261) een gedicht van H.H. Ter Balkt waarin hij verwijst naar de reeks boekverlucthingen van de gebroeders Limburg (gemaakt circa 1420) en bekend onder de naam "Les très riches heures du duc de Berry" . De twaalf maanden van het jaar krijgen er een eigen verluchting en in het vers van Ter Balkt verwijst de dichter vooral naar de zomermaanden juni, juli en augustus. Hierbij koos ik voor de schildering bij de maand augustus.

Geniet van het spel van woorden en klanken, binnenrijmen en alliteraties... en dat allemaal binnen dé klassieke versvorm bij uitstek, het sonnet. Er bovenop krijg je nog een introductie in het kleurenpalet van de middeleeuwse schilder.

DE TRES RICHES HEURES VAN JEAN, DUC DE BERRY

(©Wikipedia nl)

Van het azuriet en het ultramarijn - stralen

boven bos en hooiland, en de val verlichtend

van de tomeloze engelenstroom - uit Saksisch

kobalt en 't oostelijk Lapis Lazuli, gewreven

op marmer, en het groen van irisbladeren en

-bloemen, glanzend hel onze hemelen van juni,

juli en augustus boven valkenjacht, maaiers

en hooiers, glanst de knotwilgenrij; etgras.

Het naturel doorstaat eeuwen duister. Weefsel

van hechtheid, hoe grimmig nacht aanklopt aan

deuren van schoonheid, hoe hard de regens van

vergetelheid vallen, leeft in de rode egger,

blauwe zaaier, in Rome's muren, beer en zwaan

boven 't haardscherm. Einde is 't ultramarijn.

Exposure Kasteel Borluut - 2 -

 De eerste twee weekends van juni was er een groepstentoonstelling te zien in het kasteel Borluut nabij Gent onder de titel Exposure.

De jonge kunstenaar Thanh Long Lam had een aantal mooie grote kleurrijke taferelen geschilderd op doek. Deze grote doeken heeft hij dan versneden en op blokken gekleefd om tot een grote blokpuzzel te komen. Tijdens de tentoonstelling maakte en herlegde hij zijn puzzel altijd weer opnieuw. Zo werd de bezoeker getuige van een altijd weer wisselend kunstwerk, maar de artiest stelt zijn werk ook bloot aan de toeschouwer die zo maar blokken kan verleggen.

In de muurspiegels kan je meekijken naar de puzzel én de artiest in actie.

(eigen foto's 12 juni 2022)

Exposure Kasteel Borluut - 1 -

 De eerste twee weekends van juni 2022 was er een groepstentoonstelling in het kasteel Borluut in Sint-Denijs-Westrem onder de titel : Exposure. Deze meerduidige titel gaat over  risico dat artiesten nemen door zich bloot te stellen aan de blik van anderen, maar dus ook over onszelf die door ons te tonen aan anderen ons tegelijk bloot stellen aan kritiek, opmerkingen, etc. Zoals in een groepstentoonstelling gebruikelijk was er een variatie aan invalshoeken te zien. De wisselwerking met het kasteel Borluut, dat zijn beste dagen heeft gehad, versterkt het risicovolle van elke blootstelling.

(eigen foto)

In memoriam Matris 13 juni 2022

 Nu al zeven jaar geleden is je leven zachtjes uit je lichaam weggegleden en werd ik wees, 

ook al blijf ik voor de rest van mijn leven het kind van mijn moeder.

Je hebt afscheid genomen in stapjes en zonder veel te zeggen. 

Zo herkende ik iets van je in een vers van Jan van Meenen 

die zijn gedicht wel schreef  'in memoriam patris', ter nagedachtenis van zijn vader. 

Maar het vers is, zoals we dat nu noemen, genderneutraal.

AFSCHEID

(eigen foto 
de handen van mijn moeder)

Ik zie je nog met lichte handen door het huis

alsof je alles nog es aan wou raken.

Toen moest er langzaam worden losgelaten.

We hebben veel gezwegen samen,

met wuivend in de mond de woorden

die we in de ogen namen,

tot ze uiteindelijk als zijden vliegers

liggen gingen, ongeschreven,

ongesproken, in het land van Amen.

(uit: van Meenen, Jan, Lichtgezichten, uitg. P, Leuven, 2014, blz.45)

Klaprozentijd

 Overal zie je ze nu uitbundig en niet te missen...klaprozen. De bermen van onze autosnelwegen zijn er overvloedig door gekleurd. Ze vragen in hun opzichtigheid aandacht en ze roepen bij menigeen verschillende associaties op. De Canadese dokter en dichter John McCrae schreef in de loopgraven bij Ieper een onsterfelijk vers waar de papavers hun niet meer weg te branden plaats kregen in de gruwel van Wereldoorlog I. Wie heeft niet ooit deze regels gelezen : "In Flanders fields the poppies blow/ between the crosses row on row...".

Van een heel andere orde is het vers van de Leuvense dichter Jos Stroobants in zijn bloemlezing "Tijd opent zich als nieuwe wijn" (uitg. P, Leuven, 2021,blz.96). Het is een gedicht vol nostalgie en het besef dat de onbevangen kinderblik nog niet alles kon bevatten. Het is tevens een zachte vorm van protest tegen het terugdringen van de natuur ten gevolge van politieke beslissingen en maatschappelijke 'vooruitgang'. 

KLAPROZEN

(eigen foto)

Van zomerrand tot zomerrand de vlekken

rood, als politieke manifesten

tegen de verloedering, als hekken

waar het oog blijft haperen, de resten

van veel kleurrijker verleden tijden,

toen de boeren dichters waren en de

dichters boeren, toen de zomerweiden

groener lagen, galmden van de benden

luide kinderen die wij toen nog waren

(of graag wilden zijn), en die, te jong en

te misleid om nu nog te verklaren,

niet het harde rood konden ontdekken,

kleurige geheimen, vurige tongen

aan de zomerrand, zingende vlekken.

Termen als eindtermen

 Juni is dé examenmaand. Tienduizenden leerlingen en studenten moeten bewijzen dat ze een bepaalde leerinhoud hebben verworven (of ten minste tijdelijk) hebben onthouden. Deze leerinhouden houden verband met de zogenaamde eindtermen, die door inspectie en ministerie zijn uitgewerkt. In het onderwijs zijn er zogenaamde eindtermen opgemaakt.  De benaming van deze doelen als 'eindtermen' is nogal misleidend, want het behalen van die eindtermen betekenen juist dat er een nieuw begin kan  gemaakt worden: een hogere opleiding of een beroepscarrière na de schoolcarrière.

Maar wat kennen de afgestudeerden dan? De filosoof Cornelis Verhoeven zegt nu juist dat "er van nature geen termen bestaan. Woorden ontstaan niet als termen, maar worden in de loop van de geschiedenis tot termen gemaakt naargelang de behoefte aan wetenschappelijke eenzinnigheid. Als een woord tot term wordt, verliest het zijn leven ten bate van zijn eenzinnigheid. Want het leven, welk leven dan ook, bestaat in een vibreren van de meerzinnigheid in zichzelf, een immanente trilling, een beweging tussen tegenpolen en divergerende betekenismogelijkheden. (...) De betekenis van een term berust alleen op afspraak en op de logica van een zekere systematiek in het methodisch ontginnen van de werkelijkheid. De betekenis van de term spitst zich steeds meer toe naar een bepaald aspect van de werkelijkheid; het woord daarentegen krijgt, wanneer het zorgvuldig wordt overwogen, de betekenis van een hele wereld." (uit: Inleiding tot de verwondering, uitg. Ambo, 1967, blz. 114)

(eigen foto - Watou 2018
kunstwerk van Franz Schmidt)

We zien hoe groepen mensen zoeken naar een eigen termen om hun identiteit te beklemtonen ten opzichte van anderen. Je hoort bij deze of bij gene groep : deze of gene voetbalclub, deze of gene politieke formatie, deze of gene gender... Wie niet de juiste termen gebruikt wordt scheef bekeken. Maar zo verschraalt de meerzinnige werkelijkheid tot een regenboog met apart te benoemen kleuren; kleuren vermengen lijkt uit den boze. Hoe komt dat toch? Wat Verhoeven heel algemeen verwoordt kunnen we zo zien in onze huidige samenleving. "Elke tijd heeft niet alleen zijn eigen problemen, maar ook een bepaalde maat, een graad van hevigheid, waardoor wordt bepaald hoever dit probleem het denken in beslag mag nemen.  (...) Onze tijd ziet zijn vraagstelling ingeperkt door het ideaal van wetenschappelijkheid. "(ibidem blz. 116-117) Individuele problemen en ethische kwesties over goed en kwaad, juist en fout vallen buiten deze perken. "Maar Jan of Piet mogen niet meer worstelen met het probleem van het kwaad, want dan maken ze zich belachelijk. Er valt niets te worstelen : als er moeilijkheden zijn, kunnen die in een vergadering besproken of in een laboratorium onderzocht worden. Denken is iets wetenschappelijks en de wetenschap is gecollectiviseerd."(ibidem, blz.118)

Eindtermen vernauwen het (door te leven) te kennen volle meerzinnige en meerkleurige leven tot een regenboog van afgelijnde kleuren met hun exacte golflengtes. Zo ook herleidt de informatica alles tot 1 en 0. Hoe dienstbaar computers ook kunnen zijn, het blijft behelpen als het om de moeilijke vragen gaat zoals goed en fout, nature en nurture, individu versus samenleving, rechtvaardigheid versus onrecht... 

Grote firma's en staatsorganismen kiezen ook voor de gemakkelijke termen, voor de simpele eenzinnigheid, voor het vlugge gewin. En dan zijn ze erover verwonderd dat zovele mensen hun weg niet vinden.

Station Waregem 28 mei 22u30

 

Het mooiste zijn de lagen - afsluiting -

 Vandaag is het de laatste dag van de tentoonstelling van Marc Deconinck in het koetshuis in park Casier in Waregem.

Nog een laatste blik mogelijk tussen 14u en 18u.

(eigen foto -
het koetshuis zie je op de achtergrond)

(eigen foto )

Het mooiste zijn de lagen - 5 -

 De expo van Marc Deconinck in het koetshuis (park Casier, Waregem) 

is nog het gehele lange Pinksterweekend te zien (14u-18u).

Hier twee  eigen foto's met reflecties van schilderijen.

Het mooiste zijn de lagen - 4 -

 Ik neem je nog eens mee naar de tentoonstelling van mijn man, Marc Deconinck, in het Koetshuis (park Casier Waregem).

 Nog tot en met 6 juni kan je elke namiddag deze expo bezoeken tussen 14u en 18u. 

De bijzondere locatie biedt soms verrassende doorkijkjes. 

De geschilderde bomen gaan als het ware in dialoog met de bomen van het park 

en de extatische "Teresa" trekt de bezoeker als het ware de tentoonstelling in.

(eigen foto's)