Het geciteerde citaat 08

(geciteerd door Anneke Brassinga in Poëziekrant 2015, nr. 2, blz. 24)

Reflecties

(drie foto's genomen in juli 2010 in Antwerpen)

In het gelid.

(april 2014 Larchwood Cemetery Zillebeke)

(september 2014 Oeren)

Het geciteerde citaat 07

(citaat door Anneke Brassinga in Poëziekrant 2015, nr.2, blz.24)

Boer pas op je ganzen

(Antwerpen - april 2013)

Zaterdag 28 februari, las ik een ingekorte versie van de toespraak van minister Bourgeois voor het Willem Elsschot Genootschap onder de titel : Goede kaas moet rijpen. Deze tekst oogt heel onschuldig maar is dit niet. 

Bourgeois presenteert Elsschot als een opa die in vrijheid en verantwoordelijkheid groeide dank zij zijn kleinkinderen. En toevallig of niet, maar mijnheer Bourgeois is opa geworden, en hij komt ex cathedra vertellen hoe hij ook een beter mens en een betere familieman is geworden dank zij zijn kleinkinderen. Zijn ideologie, zegt hij, is er een van vrijheid en verantwoordelijkheid. Vrijheid is, voor wie tussen de regels leest, kiezen voor de partij die onafhankelijk beweert te zijn, zijn partij. Hij zei het zo : "Je maakt in alle vrijheid zelf je keuzes, niet bevoogd door religie, zuil of vakbond." Christen-democraten zijn bevoogd door religie, liberalen door een zuil, socialisten door de vakbonden. En de NVA? Welke financiële belangen spelen mee: diamantsector, bouwsector, nieuwe rijken, immobiëlensector??? Vertel daar eens iets over, mijnheer Bourgeois.
En dan nog de verantwoordelijkheid : verantwoordelijkheid is je eigen belangen opofferen ten voordele van de kleinkinderen, dus kiezen voor de partij die zal zorgen dat de volgende generatie het beter heeft dank zij de besparingen nu. De minister-president kan als opa zijn kleinkinderen steunen, zeker ook materiaal, want op de inkomsten van de politici heeft deze regering niet bespaard. De andere opa's zullen moeten zelf inleveren en ondertussen hun kleinkinderen blijven steunen. Maar ja, dat is verantwoordelijkheid nemen, nietwaar...

Wat mij verontrust in deze zijn twee zaken.
Ten eerste wil Bourgeois zich presenteren als een goede onschuldige opa en zo de mensen een rad voor de ogen draaien over zijn echte bedoelingen en beleid, een politiek van Niets Voor een Ander, waarbij de ongelijkheid toeneemt binnen de samenleving. En juist voor de groeiende ongelijkheid wordt wereldwijd gewaarschuwd als bron van oorlog en onrust. Wil opa Geert zijn kleinkinderen een nieuwe oorlog insturen? Of toch meehelpen aan een klimaat van onderlinge vijandigheid?

 In elk geval wil hij, dank zij welke spindoctor?, af van zijn boekhoudersimago. Ook al had hij die bijnaam als geuzennaam omarmt bij het begin van zijn ambtstermijn.  Alles wordt door zijn partij herleidt tot geld en cijfers en zo'n opa-ontboezemingen doen daar niets van af.

(afbeelding
gevonden op internet)

Ten tweede ben ik verontrust door de ruime plaats die dit kreeg in De Standaard. Ja, de hoofdredacteur mocht Bourgeois inleiden voor zijn lezing, maar is dit een voldoende reden voor zoveel ruimte in de krant? En daarna  las ik maandag 2 maart in dezelfde Standaard,  dat Bourgeois met zijn 'transversale beleidsnota' (wat deze newspeak ook moge betekenen) een 'flitsende' toekomst voorspiegelt. 'Zorg op afstand' wordt een fluitje van een cent' lees ik wat verder. Opa zal dan vanop afstand nog bezoek krijgen van zijn kleinkinderen waar hij zoveel heeft voor opgeofferd...Leuk vooruitzicht, he opa. De terminologie waarmee deze toekomstvisie wordt voorgesteld is zo onkritisch dat ik me afvraag : als zelfs de grootste ernstige krant van Vlaanderen zich laat lijmen (Elsschot...) en laat misleiden door het dwaallicht dat nu onze regio naar grotere ongelijkheid voert, met alle te verwachten gevolgen, waar moet dat dan eindigen?
Waar is de onafhankelijkheid en kritische zin van De Standaard? Hoe moet het in ons land als de media waterdragers worden voor de machthebbers?

En voor de kunstenaars wordt het ook lastig. De pen kan heel krachtig zijn, zoals Charlie Hebdo en Amnesty International aantonen, maar ze kan ook ingekapseld worden binnen de propaganda van de machthebbers zoals meester Geert hier toont. Als de vos de passie preekt boer pas op je ganzen

Reflecties : foto's

2 x Keulen

(Kolumba museum december 2012)

(augustus 2008)

Het geciteerde citaat 06

(Geciteerd door Bart Somers en Vincent Van Quickenborne
in een opiniestuk in De Standaard van 4 maart 2015)

Reflecties : foto's

Parijs  januari  2009

Mijn eigenzinnig woordenkraam

(september 2014 Oude Zomerstraat
Bruuge)

Taal is levend.  Er komen woorden bij en er verdwijnen woorden. Woorden krijgen soms een andere, een nieuwe of een tweede betekenis erbij.
Wat ik in de laatste maanden gehoord of gelezen heb aan nieuwe woorden en mooi vind.







de leukigheidsmaatschappij = onze huidige westerse maatschappij waar velen via Facebook op zoek zijn naar veel 'likes', 'vind ik leuks' bij elk nieuw bericht dat men post op het internet; dit woord heb ik gehoord in "Alleen Elvis blijft bestaan" (12/12/2014) uit de mond van Dirk De Wachter

gewonigheid = in zelfde programma gehoord sprekende over relaties,  ook een woord dus
van Dirk De Wachter. Ik vind dit woord heel veelzeggend omdat het  juist het routineuze, grijze gewone van een relatie benadrukt terwijl vele mensen vaak op zoek zijn naar 'kicks', naar 'ervaringen', naar 'nieuwe uitdagingen' ...

de holle uren = de uren midden in de nacht waar iemand die aan slapeloosheid lijdt, gewoonlijk wakker wordt. Bernard Dewulf benoemt deze uren als holle uren in zijn wekelijkse Si&La rubriek in De Standaard Magazine, ergens in het najaar 2014. Over deze holle uren schrijft hij nog : "Elke ervaren slapeloze weet hoe laat het dan is. Ik noem ze de holle uren. Dan slaat de rusteloosheid toe. Dan komen de demonen. Dan begint het woelen. Dan begint de vorige dag opnieuw, dan is het radeloos wachten op de bevrijdende ochtend." Herkenbaar, vind ik. Dank je, Bernard Dewulf.

2 x Tsjechov = 5 x Tsjechov

In twee weken tijd heb ik  voluit van Tsjechov kunnen genieten en afhankelijk van hoe je het bekijkt heb ik twee maal Tsjechov gezien (in Het Perron in Ieper, ensemble Leporello en in De Schakel in Waregem, theater Malpertuis) of heb ik zes keer Tsjechov gezien. Malpertuis bracht "Ivanov" , terwijl Leporello een unieke belevenis aanbood met "Het laatste feest", dat in feite vijf toneelwerken van Tsjechov tot één gebeuren verweven heeft.
Het cliché i.v.m. Tsjechov wil dat alles is doordrongen van melancholie, verveling, uitzichtloosheid, tristesse.  Maar de auteur zou juist komische stukken hebben willen schrijven. In elk geval boden de beide voorstellingen veel momenten vol humor, ook al was het soms een zure of een meewarige lach. In deze zin brachten ze dus een correctie op het traditionele beeld van Tsjechov.

(affiche gevonden op internet)

Ensemble Leporello bracht vijf toneelstukken via een reeks tableaux vivants met korte teksten, allen gespeeld door dezelfde kerngroep van acteurs. De Tsjechov-typetjes zie je zo terugkomen in de verschillende stukken : een oude 'patriarch', een jonge wat wereldvreemde student, een ongelukkig getrouwde vrouw die verliefd wordt op de man van een vriend, een (zaken)man in financiële moeilijkheden enz.   Ze zijn bijna inwisselbaar.   In "Het laatste feest" zien we achtereenvolgens kernscènes uit 'Oom Wanja', 'De meeuw', 'Ivanov', 'Drie zusters' en 'De kersentuin'. In heel deze voorstelling horen we uitsluitend Russisch. Een koor (in Ieper was dit het koor Laidos uit Waregem) zingt in het totaal 14 Russische liederen en figureert bij momenten mee op scène. Als er tussen de tableaux vivants in geacteerd wordt, is het ook in het Russisch. Zo worden de vertrouwde verhalen toch weer nieuw. Ensemble Leporello bracht hiermee een uniek spektakel dat zeer de moeite was. Hoed af voor hun creatieve prestatie van hoog niveau.
In Ieper genoten we achteraf in de cafetaria van Het Perron van een drankje én van een extraatje door het koor Laidos. De zangers hadden er nog zin in en tracteerden de aanwezigen op een aantal andere liederen uit hun koorrepertoire. Het zangplezier droop ervan af. Bedankt voor zo'n hartverwarmende avond.

(foto gevonden op internet)

Theater Malpertuis bracht dan enkel "Ivanov", maar ze hadden het stuk met hun cast grondig herkauwd zodat er heel snedig én bij momenten heel humoristisch werd gespeeld. Door de tribune-opstelling gaven ze onmiddellijk al aan dat Tsjechov ook ons een spiegel wil voorhouden. Waar vinden wij onszelf terug in dit schouwtoneel? In Ivanov en zijn uitgebluste leven dat overal op de klippen loopt of in zijn praatzieke omgeving die leeft van de roddels, de zoektocht naar vlug gewin en het napraten van andermans meningen?

Confronterend toneel en Tsjechov van onder het stof gehaald. Dus twee voorstellingen Tsjechov, maar wel vijf toneelwerken van hem gezien.

Loin des hommes

(afbeelding gevonden op het internet)

Het jaar 2015 is op filmgebied voor mij fantastisch gestart. De meest indrukwekkende film is bij deze wel "Loin des hommes" (regie : David Oelhoffen; hoofdrolspelers : Viggo Mortensen en Reda Kateb). Hierbij zou ik als derde hoofdrolspeler willen noemen : de woestenij van het Atlasgebergte in het ongenadige winterseizoen.


De woestijn is bij uitstek de locatie waar de mens op zichzelf wordt teruggeworpen. Zie maar de monniken van de eerste eeuwen of 'De kleine prins' van Antoine de Saint-Exupèry of 'De Engelse patiënt' boek van Ondaatje en verfilmd met Ralph Fiennes en Juliette Binoche of...Deze confrontatie met een onherbergzame natuur in 'Loin des hommes' wordt nog meer doordringend omdat alle mensen die worden opgevoerd ook nog eens in conflicten gewikkeld zijn. Niet alleen de natuur is een weinig gastvrije plaats, er is ook nog de woestijn gemaakt door mensen voor mensen.
Er zijn de 'uiterlijke' conflicten : de politieke strijd tussen de Algerijnen en de kolonisten , de strijd om recht te verkrijgen in het dorp van Mohammed die moordde, de strijd om te overleven in de woestijn. Er zijn ook 'innerlijke' conflicten : Daru de onderwijzer die wel of niet de moordenaar zal vergezellen, Mohammed die wel dan niet naar de stad zal gaan, de rebellen die wel of niet hun gijzelaars zullen ombrengen,enz... Alleen de kinderen leven nog als een onbeschreven blad, los van de conflicten : in 1954 kon dat wellicht nog, nu in Gaza of Syrie of Oekraïne is dat ook al anders.

(afbeelding van het net)

Deze conflicten worden ons voorgesteld in deze film als een western en een roadmovie. Er zijn momenten van grote spanning en confrontatie en momenten vol tederheid, humor en loyauteit. De mens draagt zijn verleden met zich mee en dat verleden komt hij ook onverbiddelijk tegen in de woestijn. De twee hoofdpersonages zorgen voor een sterke acteerprestatie die bijblijft en de muziek van Nick Cave versterkt de doordringende beelden en vertolkingen.  Oppervlakkig gezien denk je: in de woestijn geldt het recht van de sterkste. Maar op het einde van de film blijf je als toeschouwer met die levensgrote vraag : wie is hier de sterkste? wie komt uit dit verhaal naar voor als overwinnaar?

En dan mogen we dit verhaal natuurlijk als een transparant leggen op ons leven dat soms ook iets weg heeft van een woestijn.

Het geciteerde citaat 05

Plato in de 19e eeuw ?
gelezen tijdens de tentoonstelling De Grote Verandering.
Revolutie in de Russische schilderkunst 1895-1917
-Bonnefantenmuseum Maastricht 2013-

Reflecties : beeld

Amsterdamse gracht 2009

Amsterdam 2009

Beaufort 2009  (benieuwd welke foto's de editie van 2015 zal oprbrengen?)

De zee

Twee citaten bijeengesprokkeld door Paul Claes in Poëziekrant nr.6, 2014.
En daarbij plaats ik een foto die ik genomen heb in november 2014 in Oostende
op een grijze dag tijdens een bezoek aan de tentoonstelling "De zee".