Bruno in Parijs via Bordeaux

Na de tentoonstellingen van Bacon en Boltanski bezocht te hebben in het Parijse Centre Pompidou stapten we in de lift van de zesde verdieping naar de inkom samen met een koppel praatgrage Fransen.
Toen ze ons niet zo correcte Frans hoorden reageerden ze enthousiast op de mededeling dat we Vlamingen waren. "Ah, die goede Vlaamse toneelspelers..." Ze waren van Bordeaux en hadden daar twee monologen gezien van Bruno Vanden Broecke ("Para" en "Missie"). Ze waren vol bewondering voor het niveau van onze

theatermakers. Wij vertelden toen dat onze minister wil "économiser" op projecten van beginnende kunstenaars. 
Ik zie die vrouw van Bordeaux naar mij kijken en verschrikt reageren: "Maar dat betekent de dood voor het toneel". 

Bij het examen voor de inburgering van nieuwe Vlamingen zou dit verhaal kunnen verteld worden met dan als vraag: is dit hartverwarmend of is dit hartverscheurend?
Minister Jambon, wat denk je zelf? 

Francis Bacon in Parijs

Het Centre Pompidou brengt nog tot 20 januari 2020 een tentoonstelling over de Brits-Ierse schilder Francis Bacon (1909-1992) met een mooie selectie uit zijn werk. Nadruk ligt op de periode van 1971 (de grote Bacon tentoonstelling in Grand Palais Parijs én de zelfmoord van zijn vriend Dyer) tot aan de dood van de artiest. 
In Parijs werd zijn werk belicht vanuit enkele van Bacon's literaire voorkeuren zoals Aeschylus, Nietzsche e.a. 
Bacon was heel zijn leven zwaar getekend door o.a. de brutale afwijzing door zijn vader, de onverschillige houding van zijn moeder en door zijn 'verboden' homoseksualiteit. Lichamelijkheid, geweld, opstandigheid tegenover macht en kwetsuren zijn een rode draad doorheen zijn leven en zijn artistieke oeuvre. De literaire benadering in deze expo bevestigt deze obsessies vanuit een andere hoek. Bacon zien is geconfronteerd worden met de kwetsuren van het leven die schuil gaan achter de façade van de conventies.
Altijd boeiend, hoe pijnlijk dat sommige werken ook zijn om aan te zien.  

Mijmeringen na de film : Martin Eden

Erbij willen horen... 
Die 'verre' geliefde willen behagen...
Iemand willen zijn in de ogen van de mensen die er voor mij toe doen...
Zo herkenbaar. 
En dat taal daarbij wonderen kan doen, voorbij alle geleuter over PISA rapporten. Woorden temmen tot ze kunnen uitdrukking geven aan wat in je leeft: een uitdaging die Martin Eden aandurft omdat hij dank zij zijn verliefdheid gemotiveerd is.
En dat taal daarbij deuren opent en nieuwe wegen toont, en je soms met heel andere werkelijkheden confronteert.
En dat je erover moet waken om niet in een bubbel te gaan leven.
En dat je zo moeilijk kan ontsnappen aan hokjesdenken.
En dat je zo moeilijk kan ontsnappen aan de banden van je herkomst, van je afkomst.
De film spreekt ook de taal van het beeld door het verhaal te verweven met filmfragmenten uit de oude doos, soms in kleur, maar meer nog in sepia of zwart-wit. 
Martin Eden:  zo heerlijk romantisch en gevoelig dat een film toch kan zijn ook anno 2019. Ook al zal het voor sommigen erover zijn.

Kerstmis anno 2019

(foto Krant van Westvlaanderen)

Begin oktober 2019 stierf er op de Grote Markt in Kortrijk, op het muurtje dat je ziet midden op de foto, een man midden in de nacht, zonder dat iemand er oog voor had. Midden december 2019 verdringen zich duizenden mensen in Kortrijk voor de warmste week. Ze willen allemaal goede doelen steunen.

Kerstmis anno 2019: zoveel tegenstrijdigheden, zoveel commerce, zoveel rijkdom naast zoveel armoede. Wat mij meest verdrietig stemt is dat de vele overheden van ons land er jaar na jaar na jaar niet in slagen om het aantal armen te doen dalen en dat de politieke partijen geen inspanning doen om daartoe een draagvlak te helpen creëren ook al gaat het over méér dan 10% van de bevolking, dus evenzoveel van hun kiespotentieel.

Kerstmis vieren: wat betekent het als we geen oog hebben én geen hart én geen beleid voor wie zwakker is dan wij? 

Meten is weten: driehoeksmeetkunde

De Nederlandse dichter Toon Tellegen verzamelde onlangs wat hij zelf  'zijn mooiste gedichten' vond onder de titel "Een van ons zal omkijken."  (Uitg. Querido, 2019). 
In het laatste nummer van "Poëziekrant" van 2019 (december 2019, blz.64-67) bespreekt Yvan De Maesschalk deze bundel en citeert daarbij onderstaand 'wiskundig' gedicht met een centrale plaats voor de zon, die blijkbaar ook in vele andere gedichten een centrale rol speelt.
Hoe de zondagse babbels hun poëtische waardigheid en hun volmaakte relativiteit krijgen dank zij de driehoeksmeetkunde . 

Het is zondag,
wandelaars zitten op bankjes,
converseren over de sinus en de cosinus van een kus,
de tangens van het verlangen.
Ze doen hun ogen dicht en denken aan onbekenden,
x, y...

De zon schijnt,
kleine hypothesen gonzen in het warme middaglicht,
de zuivere waarheid slaapt.

Alles is nietswaardig en op een fractie na volmaakt,
en ver weg, oneindig ver weg, tussen de wilde ellipsen
en de rode parabolen,
zwemmen kinderen
in een bocht van een rivier.
(in: Poëziekrant jg. 43, nr.6, blz. 66)

bij Constantin Brancusi - V -

(Colonne sans fin - afb. Columbus travel)

    Wat zou ik willen smaken

het bloed de modder de verslagenheid

toren teken totem

we will remember them

reikend over rang en ras

in het sublieme schamele uniform

van broze mensen

lijven vol verzuchtend

vrede

(n)ooit ?

bij Constantin Brancusi - IV

(De kus - afb. NRC)

Wat zou ik willen zien

je warme steenkoele kus

over de knoken van de dood

over je tijd gegleden

tot steen verkapte

koppen armen lippen

tot icoon van innigheid

hartsgeheim

Mijmeringen na de film: Portrait de la jeune fille en feu

De eerste slagen in de film zijn geen slagen in het water. Ze trekken je mee in de afzondering, in het theater van de vrouwelijke hartstocht.
Meegezogen worden in een andere tijd, in een andere wereld: een trage tijd, een tijd zonder voortdurende muziek of mechanische geluiden, een tijd meer op het ritme van en overgeleverd aan de natuurelementen. 
Meegezogen worden in een herkenbaar spanningsveld tussen passie en beheersing, tussen dwang en vrijheid, tussen geheim en openbaarheid.
Meegezogen worden in deze film zonder muziek, met een stilte die de personages laat spreken met hun blik, hun houding, hun handen en soms met woorden.
Hoe vuur verwarmt en verbrandt, verlicht en vernielt, smeult en opflakkert.
Een kostuumdrama zeggen ze. Wat zegt dat toch zo weinig over wat je ziet en meemaakt...
Beelden en stiltes blijven nagloeien en smeulen, dagen lang nog.

bij Constantin Brancusi - III

(Muse endormie )

Wat zou ik willen ruiken
met mijn ogen dwalend
je open-ogen-slaap verkennen
mezelf bronstig vinden
in je gepolijst brons
het parfum van magie

muze

bij Constantin Brancusi - II

(Le commencement du monde - afb. photo.rmn.fr)

Wat zou ik willen voelen
met de stethoscoop
het pulsen van verlangen
van haperende hartslagen
van warm bloed
Courbets vagina -oorsprong van de wereld-
koele witte steen
stil begin
dat al eeuwen wacht
op een doorbraak, uitbraak

startstoot

Mijmeringen na de film: Sorry we missed you

Nooit meer kijk ik op eenzelfde manier naar de koeriers van de pakjesdiensten die met hun bestelwagentjes hossen van hot naar her om ons op onze wensen te bedienen.
Bij elke bezorger die ik zie rennen langs de straat of aanbellen bij een buurman voel ik nu mededogen.
Elke veelal gekleurde medemens die pakketjes allerhande meedraagt of meesleurt zou ik willen aanspreken en overstelpen met vele vragen over zijn leven, zijn baas, zijn werkritme...
En dat allemaal omdat wij vanuit onze luie stoel in enkele muisklikken onze verlangens willen inwilligen, zo goed als moeiteloos.
En dan sluimeren er nog vragen dieper weg: hoeveel extra file? hoeveel minder jobs in de 'reguliere' winkels? en voor hoeveel geld- en/of tijdwinst voor ons die bestellen en van alles laten aanrukken tot aan onze voordeur?
Wat missen wij?
Dank je, Ken Loach, voor deze stomp in mijn maag.

bij Constantin Brancusi - I

(De vis - afb. tate.org.uk)

Wat zou ik willen horen

met mijn handen

de koele bronslijn

volgend in de stroming

van mijn dromen

vissend achter het vangnet

van mijn redenaties

tot ik water word

Brancusi in Bozar in Brussel

Enkele weken na de opening van de overzichtstentoonstelling over de Roemeens-Franse beeldhouwer Constantin Brancusi bezocht ik deze grote en goed opgezette expo in BOZAR in Brussel(nog tot 12 januari 2020). En spreek uit in het Roemeens: Brankoesj.
Het is boeiend om te zien hoe hij zijn weg zocht van het realisme in de voetsporen van Rodin naar een uitgepuurde vorm. Ook is het mooi te zien hoe hij de eigenheid van de verschillende materialen onderzoekt en zo maximaal mogelijk wil laten meespelen. Dank zij vele foto's en filmpjes komt de context van dit werk ook voluit tot leven. Zijn baanbrekend werk hebben ons sterk beïnvloed in onze appreciatie voor strakke beeldentaal in architectuur, design en decoratie. 
Zoals bij het werk van Tinus Vermeersch, zo ook heeft het werk van Brancusi mij geprikkeld tot een poëtische zoektocht, wat ik in enkele volgende posts zal delen. Hier eerst enkele foto's van de expo zelf. 

Utrecht het Centraal Museum: de opstelling

Het Centraal Museum van Utrecht herbergt een veelzijdige collectie met kunst(voorwerpen) van de 15e eeuw tot op vandaag.
Het biedt tevens ruimte aan meerdere tijdelijke tentoonstellingen rond soms heel actuele thema's. Op de zolderkamer is er ook een reconstructie van het tekenatelier van Dick Bruna, de vader van Nijntje en grafisch vormgever van tientallen, zo niet honderden boekomslagen.
Twee sfeerbeelden van dit veelzijdige (soms chaotische) museum zoals ik het zag op 26 oktober laatstleden.

Treinstations Italië -2-

In Turijn werd een van de stations, Porta Susa, grondig verbouwd tot een gebouw dat aan de hedendaagse verwachtingen voldoet en functioneel is voor de opvang van duizenden reizigers dag na dag.
Ze tonen dan ook fier hoe zij bijdragen tot een schoner milieu.

(eigen foto inkomhal 19 juni 2019)

(eigen foto - de perrons ondergronds -19 juni 2019)

(eigen foto : informatiepaneel over energie-ontwikkeling van de zonnepanelen op het dak van het station - 19 juni 2019)