Test - reflectie

Ik heb een nieuw fototoestel gekregen. Cadeautjes ontvangen is een van de leuke aspecten van verjaardagen. Een nieuw 'speeltje': dat moet worden uitgetest.

Na een zomerse bui in de tuin.

Truman: een film over meer dan een hond...

Waar gaat het over in de film "Truman"?

Een vijftiger, Julian, is ongeneeslijk ziek en besluit alle therapie te stoppen. Een boezemvriend, Tomas, komt hem bezoeken van de andere kant van de wereld, wellicht hun laatste ontmoeting. Een ongemakkelijk  thema dat al meerdere keren is verfilmd en waar de clichés op de loer liggen. Maar deze film handelt niet in kitsch en cliché.

De regisseur Cesc Gay slaagt erin om dit gegeven op een humorvolle en warm-menselijke manier in beeld te brengen. Hij gaat het sentiment niet uit de weg, maar nergens wordt de film klef of goedkoop. Hij houdt ons, toeschouwers, een spiegel voor: hoe zouden wij omgaan met een vriend die zijn laatste maanden telt?
Het enige toekomstperspectief dat wij als mens met alle andere mensen delen lokt toch bij iedereen andere reacties uit en dat toont de film wondermooi. We zien hoe mensen soms heel kwetsbaar en onhandig omgaan met de dood als die voor hen komt te staan in de persoon van een bekende die ongeneeslijk ziek is en terminaal. We zien ook hoe Julian probeert op een doordachte manier zijn leven af te ronden en hoe dit niet altijd zo makkelijk is. En we zien hoe zijn vriend Tomas wordt heen en weer geslingerd tussen velerlei emoties en gedachten.
En Truman? Dat is de hond van Julian, waarvoor een oplossing moet gevonden worden, nu zijn baasje aan zijn laatste weken/maanden begint.

Een film vol humor, oprechtheid en directheid, een film die de kijker laat invoelen wat het kan betekenen als de dood zo midden in je leven terecht komt zonder sentimenteel te worden of belerend. Een aanrader voor al wie over zijn toekomstperspectief wil nadenken, nadenken met zijn hele persoon (verstand én hart).

Meten is weten - 100% -

"Meten is weten": dit adagium wordt veel gehoord in politiek, journalistiek en wetenschap vanuit de overtuiging dat kwantitatieve gegevens kennis leveren die bruikbaar is voor het bestuur en de organisatie van een samenleving en voor de ontwikkeling van inzichten en toepassingen in wetenschap en techniek. Maar ook dichters verdiepen zich soms in getallen...







De Poolse Nobelprijswinnaar Wislawa Szymborska leverde ook een bijdrage aan de statistiek, die wetenschap die zich helemaal kan vinden in het adagium "meten is weten". Dit gedicht herontdekte ik tijdens een bezoek aan het kunstenfestival Watou deze zomer. Zo ben ik beginnen zoeken naar gedichten over wiskunde en getallen. Hier het eerste in een reeks. Word dus vervolgd.

EEN BIJDRAGE TOT DE STATISTIEK

Op elke honderd mensen

zijn er tweeënvijftig
die alles beter weten,

onzeker van elke stap -
bijna de hele rest,

bereid om te helpen,
als het niet te lang duurt
-wel negenenveertig,

de goedheid zelve,
omdat ze niet anders kunnen
-vier, nou, misschien vijf,

in staat tot bewondering zonder afgunst
-achttien,

leven er in voortdurende angst,
voor iemand of iets
-zevenenzeventig,

hebben er talent om gelukkig te zijn
-ruim twintig, hoogstens,

zijn als individu ongevaarlijk,
maar slaan los in de massa
-in elk geval meer dan de helft,

zijn wreed,
als de omstandigheden hen dwingen,
-hoeveel kun je beter niet weten,
ook niet bij benadering,

verstandig als het te laat is
-niet veel meer
dan voor het te laat is,

willen er van het leven alleen dingen
-veertig,
hoewel ik me hier liever vergis,

duiken, een en al pijn, in elkaar,
zonder lantaarn in het donker
-drieëntachitig,
vroeg of laat,

verdienen er medelijden
-negenennegentig,

zijn sterfelijk
-honderd op de honderd.
Een getal dat vooralsnog niet verandert.

(uit: Einde en begin. Verzamelde gedichten, Meulenhoff, 2007, blz. 337-338)

over de kracht van mededogen -20-

Het zomerfestival Watou loopt op zijn einde, nog tot 4 september.
De eerste locatie, naast de inschrijvingsplaats, is onmiddellijk een schot in de roos.
Daar zijn de bevreemdende broze sculpturen te zien van Anders Krisar.

(eigen foto 22 juli)

Gelijkheid en verschil, identiteit en andersheid, nabijheid en afstand, samenzijn en toch alleen zijn: deze paradoxalle gegevenheid van ons mens-zijn zien we verbeeld en vond ik ook verwoord in een gedicht van Eva Gerlach. In "Het Liegend Konijn" van april 2010 (blz. 151) schreef ze een gedichtencyclus onder de titel "Een slang bij Levadeia". Daaruit laat ik je het vijfde vers meelezen.

luister.
Het vel van de wereld
knispert rondom.

'Wat niet nieuw is ontbreekt,
wat niet wordt gezien is onzichtbaar,
wat hetzelfde is wordt niet gezien.'

maar wat is hetzelfde?

Elk is de ander en zichzelf ineen.
Van wie is het vel dat ik draag?
(Zelden waarneembaar.)

over de kracht van mededogen - 19-

Het kunstenfestival Watou loopt straks ten einde op 4 september. Hier nog een impressie van beelden over de kracht van mededogen, gezien in de locatie 'graanschuur' op 22 juli.

Biënnale van de schilderkunst - 31 juli - 06

(eigen foto's Museum van Deinze en de Leiestreek )

over de kracht van mededogen -18-

In het festivalhuis in Watou, voor de meeste bezoekers de eerste locatie die ze bezoeken tijdens de kunstenzomer, kom je al vlug oog in oog te staan met zeer indringende beelden van Anders Krisar.
De beelden plaatsen personages samen al kan je als toeschouwers je niet van de indruk ontdoen dat ze in hun verbondenheid toch heel eenzaam zijn. Zo beleefde ik toch deze sculpturen.

(sculptuur van Anders Krisar - Watou 22 juli 2016 - eigen foto)

Zo dacht ik aan de dichter Leonard Nolens die in zijn poëzie ook vaak de twee-eenzaamheid van relaties probeert onder woorden te brengen. Zoals in dit gedicht uit de verzamelbundel Hart tegen hart Gedichten 1975-1990 (Uitg. Querido,blz. 290)

L.*

Het lot heeft ons geleidelijk bijeengeloot.
Hartstocht was een leerschool van geduld,
Een vlam in de dromende knoop van de tong.

Je sliep in je naam tot ik kwam en hem zei.

Wat toen begon begint nog steeds, de reis-
Tot plots het lot ons heeft uiteengeloot.
We zijn nu al alleen, maar van mekaar.

Biënnale van de schilderkunst - 31 juli - 05

(Museum Dhondt-Dhaenens Deurle)

over de kracht van mededogen -17-

In Watou is het kunstenfestival alsnog volop aanwezig. Wat de toekomst brengen zal, is nog duister. Het zal hoe dan ook een andere toekomst worden. De editie 2016 toonde indrukwekkend beeldend werk van Maen Florin en mooie poëzie, waaronder ook Jan Vanriet.

Hier een gedicht uit de bundel "Moederland" van Vanriet (2016, Hollands Diep, blz. 38) dat niet te lezen was in Watou maar er zeker een plaats had kunnen krijgen.

L'ETRANGER

We zijn dankzij de ander
overdenkt de magere man
En in het gelaat van de ander
leer je jezelf kennen

Maar de ander
is een kronkelende Medusa
veelkoppig met een vette grijns

En zo twijfelt de man
aan zichzelf

Hij herkent zich niet meer
zonder litteken
wel gewond

(foto Marc Deconinck 22 juli 2016 - werk van Maen Florin)

over de kracht van mededogen -16-

Nog twee weken kan je het kunstenfestival in Watou bezoeken met aansprekende woorden en beelden over de kracht van mededogen. Zo zag een fragment op 22 juli laatst.

(eigen foto - graanschuur Watou - 22 juli 2016)

over de kracht van mededogen -15-

De Joodse filosoof Emmanuel Levinas heeft zijn denken opgebouwd rond de idee dat we als mensen uitgenodigd worden om de andere mens als ander toe te laten vanuit de blik. Ogen dwingen ons bijna om niet in onszelf te blijven leven. Foto's of documentaires met vluchtelingen die ons strak aankijken spreken ons toe op een doordringende manier, zelfs zonder woorden.

De beelden van Maen Florin in Watou hebben ook soms dwingende ogen. Ogen die vragen om gelezen te worden. Zoals ook in een gedicht van Babab Kirkuki uit zijn bundel "Licht onbekend" uit 2013 (uitg. P, Leuven, blz.35)

TEMPERAMENT VAN DE OGEN

Ik lees je ogen
ze vertellen mij hoe ik er van buiten uitzie.
Ik lees je ogen
ze vertellen mij hoe ik er van binnen uitzie.
Je ogen zullen mijn leven een andere betekenis geven.
Droomplaats in mijn stille bed.
Stroom wekken in het leven van mijn leven.
Je ogen zullen een nieuwe identiteit aan mijn lichaam geven,
niet warm tot het kookt
en niet koud tot het afstand neemt.
Je ogen zijn het temperament
van mijn verloren ik
in het leven op deze aarde.

(eigen foto 22 juli 2013)

Biënnale van de schilderkunst - 31 juli - 04

(eigen foto - Raveelmuseum Machelen)

over de kracht van mededogen -14-

Naar aanleiding van mijn bezoek aan het kunstenfestival Watou 2016 heb ik de poëziebundel "Licht onbekend" van de dichter Baban Kirkuki herontdekt. Heel dikwijls vind ik het dan zo jammer dat deze dichter niet te lezen en/of te horen was in Watou. Hij zou er zeker een mooie plaats kunnen krijgen mede omdat zijn ervaringen als vluchteling doorklinken in vele van zijn gedichten.Bij deze wil ik op bescheiden wijze hem zijn plaats alsnog geven.

(eigen foto - sculptuur van Maen Florin - 22 juli)

Kirkuki dicht ook over een stoel in dit heel beeldende gedicht (uitg. P, Leuven, 2013, blz.45) 

GEEN MACHT

Waar zou ik mijn lichaam plaatsen?

Op een kleine stoel

wil ik niet blijven plakken.

Liever lopen

door het bos.

Staan zonder stoel.

Op een bodem

wil ik een tafel maken

en lopen in mijzelf.

Mijn lichaam op een bodem.

Hij weigert een stoel.

Biënnale van de schilderkunst -31 juli -03-

(eigen foto - Raveelmuseum Machelen)

over de kracht van mededogen -13-

De keramische sculpturen van Maen Florin in Watou tijdens het kunstenfestival hebben een grote zeggingskracht en maakten een diepe indruk op mij.
Een van de postkaarten die uitgebracht werd door uitgeverij Plint en die bij het zoeken naar een wenskaart voor een verjaardag door mijn handen passeerde, bracht mij terug naar het festivalhuis in Watou.

Het gedicht is van Herman de Coninck :

Ik kan mijn ogen sluiten
en niet meer zien.
Ik kan zelfs mijn ogen openen
en niet meer zien.

Het doet geen pijn.
Ik kan heel goed niets denken
en niets hebben en niets vragen
en niets zijn.

En dit is het beeldenpaar waaraan ik moest terugdenken.

(eigen foto - 22 juli 2016)

over de kracht van mededogen -12-

De kunstenzomer Watou 2016 biedt in het Brennepark "secret poetry", woorden die pas langzaam zichtbaar worden bij regen of als je de stenen plaat met water overgiet. Schriftuur die bestand is tegen guurheid. Zoals in een gedicht van Roberto Juarroz.

Een schrift dat bestand is tegen guur weer,
dat je kunt lezen bij zon of regen,
bij schreeuw of duister,
bij naakte tijd.

Een schrift dat bestand is tegen het oneindige,
tegen barsten die zich verspreiden als stuifmeel,
tegen de onbarmhartige lezing van de goden,
tegen de ongeletterde lezing van de woestijn.

Een schrift dat weerwerk geeft
op totale guurheid.
Een schrift dat je zelfs kunt lezen
in de dood.

(uit: Elfde Verticale Poëzie, deel 1, gedicht 3, vertaling door Guy Posson, 2001)

Vele mensen vinden dat we gure tijden tegemoet gaat, letterlijk en figuurlijk, waar barsten groter worden in de sociale netwerken, waar de beschutting van beschaving en beleefdheid verpulveren, waar de woestijnen oprukken. In zo'n tijd hebben we een schrift nodig dat er staat, een kracht van mededogen, een kracht van woorden.

(Brennepark 22 juli - een fragment van de 'Secret Poetry - eigen foto)

bijna klaar

Op 15 augustus viert de Fraterniteit van de kleine zusters van Nazaret in Gent hun 50e verjaardag, met o.a. in de basisschool 't Klimrek (Reinaertstraat) een tentoonstelling. Ik mocht meehelpen aan de opbouw ervan.
Dit klaslokaal is bijna klaar en wacht nu nog op de bezoekers. Alle geïnteresseerden zijn welkom tussen 12u en 18u.

(eigen foto tijdens de opbouw - 6 augustus)

Biënnale van de schilderkunst -31 juli - 02

(Museum DD Deurle - eigen foto)

over de kracht van mededogen -11-

De Argentijnse dichter Roberto Juarroz schreef een werk bijeen dat hij verzamelde onder één titel, nl. Verticale poëzie.  De honderden gedichten die hij in dertien bundels uitbracht vertrekken telkens weer vanuit de verwondering. Verwondering over mensen en dingen, over hoe het leven loopt, over wat woorden (slechts) kunnen verwoorden, over wie mensen (maar)(toch ook) zijn, over wat er leeft in een mens aan vragen en verlangens en verleden en toekomst.

Geboeid ben ik altijd al door reflecties, omdat spiegelingen ons uitdagen om anders naar onze omgeving te kijken. Reflecties kunnen dan ook soms heel ontregelend werken. In de editie van Watou dit jaar zijn er heel wat spiegels en camera's te zien. Zo kom ik dan ook gemakkelijk uit bij een van Juarroz' gedichten over spiegelingen bij een werk van Yves Velter dat ik gezien heb in de graanschuur.

(uit : Elfde Verticale Poëzie , deel 1, gedicht 18; vertaling: Guy Posson, uitgeverij P, 2001)

Ik spreek woorden uit in het aanschijn van de spiegel.

Nu eens vluchten zij weg in de lucht.
Dan weer maken zij die spiegel dubbel
en zie ik twee spiegels oog in oog staan.
Maar af en toe
treden woorden de spiegel binnen.

Woorden hebben niet geleerd zich te spiegelen
omdat zich spiegelen buiten blijven is.

Spiegeling is het begin van verlies.

(of de slotregel in het Spaans:
El reflejo es el comienzo de la pérdida.)

over de kracht van mededogen -10-

Watou - huisje bij de Kleine Markt - Saskia De Coster en Inne Eysermans - 22 juli 2016

't Klimrek Gent - 5 augustus 20u23

Op 15 augustus a.s. wordt de basisschool 't Klimrek in de Reinaertstraat te Gent ingenomen door de kleine zusters van Nazaret bij gelegenheid van hun 50 jarig bestaan.
Bij het vallen van de avond zorgde de zon voor een poëtische schildering terwijl er volle bedrijvigheid was om de gelegenheidstentoonstelling op te bouwen. Geniet maar mee...

(eigen foto)

't Klimrek Gent - 5 augustus -omstreeks 20u23

OP 15 augustus a.s. tonen de kleine zusters van Nazaret hun geschiedenis en leven in een tentoonstelling die zal doorgaan in de basisschool 't Klimrek in de Reinaertstraat te Gent. Bij het mee voorbereiden van die tentoonstelling werd ik getroffen hoe de zon met licht schreef op de trappenhal van het schoolgebouw. Zie maar mee...

(eigen foto's)

over de kracht van mededogen -09-

Kunstenfestival Watou 2016, het festivalhuis, 22 juli, bij werk van Maen Florin.

Biënnale van de schilderkunst -31 juli - 01

(Deinze Museum van de Leiestreek -eigen foto)

over de kracht van mededogen -08-

Tijdens de kunstenzomer in Watou neemt Maen Florin een opmerkelijke plaats in. Geen bezoeker die niet onder de indruk is en die zich de sculpturen van deze beeldende kunstenares niet herinnert.

(foto Marc Deconinck  22 juli 2016)

Aansluitend bij deze beelden en bij het thema van deze kunstzomer laat ik je graag enkele gedichten meelezen van een dichter die gerust ook had mogen aanwezig zijn in dit Watou.  Baban Kirkuki publiceerde in 2013 bij uitgeverij P de bundel "Licht onbekend".

Deze dichter heeft een heel eigen stem, o.a. ook in zijn Hommage aan Rumi. Rumi was een Perzische dichter die leefde van 1207 tot 1273 en in de Arabische letterkunde heel hoog wordt aangeschreven.




Uit die hommage hier twee kwatrijnen (nl. 5 en 12).





Voor jou staat een vrij mens.
Als de ruimte om zich heen nauw wordt ingeperkt,
neem ik de weg van het vertrek.
Ik weet dat de hoop niet altijd gul is.

...

Er is geen uitvlucht van zoeken en vertrekken.
Er bestaat geen bepaald adres.
Bouw in jezelf een weidse wereld
en luister niet naar de angst die de stappen verhinderen.

over de kracht van mededogen -07-

Watou, 22 juli 2016. Het parochiehuisje met werk van Alet Pilon gereflecteerd in werk van D.D. Trans (Miroir). De wat obscene foto van het bericht van gisteren op deze blog wordt bij deze in een ruimer kader geplaatst.

over de kracht van mededogen -06-

Deze zomer is Watou zeker een bezoek waard. Naast goede restaurants en gezellige terrasjes voor een natje en een droogje heb je het kunstenfestival met woord en beeld rond het thema: over de kracht van mededogen, nog tot nine eleven (11 september).

In het parochiehuisje nam ik op 22 juli deze foto. Via een kunstwerk van D.D.Trans (Miroir) bekeek het een kunstwerk van Alet Pilon (Not there).