Fondation Louis Vuitton juni 2015

De architectuur van de fondation Vuitton wil gezien worden. Hier enkele foto's die het spel van ritmes en lijnen tonen, foto's genomen bij mijn bezoek eind juni 2015. Het was heel zonnig, wat ook harde schaduwlijnen leverde...

Wenen 2013

(het joods monument voor de slachtoffers van wereldoorlog II)

(de Dom)

(herdenkingsmonument joodse slachtoffers wereldoorlog II)

Woorden en beelden -2

In de Poëziekrant van mei-juni 2015 (blz. 37) las ik een wondermooi gedicht over de herfst, geschreven door een debutante van enige leeftijd, Marieke Maerevoet.  De herfst, dat jaargetijde dat associaties oproept met vergankelijkheid, donkerte, levenseinde, maar ook met een kleurrijke natuur, een aparte glans der dingen.  Sommigen noemen het een 'depressief' seizoen.
Hier volgt eerst het gedicht. Geniet maar...

In het najaar zitten ze weer samen
de angsten en de vragen, in warme keukens
achter bedampte ramen. Soms vergaderen ze
in hoge, kille zalen of schuiven na een uitvaart
aan gedekte tafels.

Ze keuren elkaars nieuwe gewaden,
luisteren naar het oude refrein, blijven zichzelf
veelvuldig herhalen tegen zeker weten, tegen
onwankelbaren. Steeds op zoek naar helder
woord lezen ze elke herfst schaduwpaars
uit koperrood.


En die laatste woorden, schaduwpaars  uit koperrood smeten mij als lezer onmiddellijk in de schilderijen van Mark Rothko, de artiest die als het ware heel zijn leven in de herfst geleefd heeft, in sferen van depressiviteit. Zijn schilderijen ademen ook die herfst uit : veel schaduwpaars en veel koperrood. Zoals dit schilderij, een van de schetsen voor het Seagram Mural-project, zoals er ook enkele te zien waren in de grootse tentoonstelling in Den Haag, eind vorig jaar.

(Sketch for Mural N°4  -1958, afbeelding gevonden op het internet )

Brugge 14 juli 2015

Ook al heb ik meerdere jaren in Brugge geleefd, toch blijft een bezoek aan deze stad altijd een beetje toerist zijn in eigen land en streek. Met deze foto-reflecties die het vertrouwde ook vervreemden nodig ik je uit met andere ogen naar deze toeristische stad te kijken.

Parijs 27 juni 2015 Gay Pride (05)

Zoals tijdens elke Gay Pride optocht zijn er een aantal 'extravagant' uitgedoste holebi's die de show stelen en de aandacht krijgen in pers, krant of TV. Zij vormen wellicht slechts 5 procent van de deelnemers maar lopen met 95 procent van de aandacht. Met mijn vorige posts heb ik vooral aandacht gegeven aan die 95%, maar hier dan ook eens de schijnwerpers op de buitenbeentjes die wel kleur en smaak geven aan de Pride. Daarom zijn ze op hun manier ook onmisbaar tijdens elke Pride waar ook ter wereld.
Zoals een maaltijd zonder kruiden maar half smaakt, zo ook een Pride zonder de show-holebi's.

Parijs 27 juni 2015 Gay Pride (04)

Tijdens de Gay Pride was ik zeer onder de indruk van de toch wel uitgebreide groep holebi's met een beperking. Enkele personen in rolwagen en een groep dove en slechthorende mensen, die in hun stille voortgang wel heel druk aan het praten waren met gebaren.

Parijs 27 juni 2015 Gay Pride (03)

Vele deelnemers aan de Gay Pride optocht in Parijs maakten ook van hun eigen gezicht een vlag of ander teken van expressie. Hier enkele foto's die ik genomen heb.

Velazques : Parijs 29 juni 2015

Met een heel hoge verwachting ben ik naar Grand Palais geweest in Parijs voor de tentoonstelling "Velazquez".  In Grand Palais worden altijd mooi opgezette exposities gepresenteerd. Deze expo was opnieuw heel doordacht en mooi gepresenteerd. Het was een klassiek opgebouwd verhaal, chronologisch met in de eerste zaal vooral aandacht voor de kunstscéne in Spanje begin 17e eeuw en dan de spots op de leermeester van Velazquez. Als dan Velazquez zelf aan bod kwam was het ook een chronologisch verhaal, met in de laatste zaal de 'erfenis' van de meester.
De eerste en laatste zalen toonden voor mij totaal onbekende heel verdienstelijke Spaanse schilders, waar je in een groot museum als het Louvre of Prado vlug zou aan voorbij lopen. Hier kregen ze echter volop aandacht. Maar dit is tegelijk het zwakke punt van de tentoonstelling :  zo heel veel doeken van Velazquez waren er niet te zien. Een aantal toeschrijvingen bleken twijfelachtig, maar gelukkig waren er ook een aantal topwerken, waarbij vooral de portretten mij zijn bijgebleven.
Zo weet ik opnieuw waarom het goed is om van tijd tot tijd naar Spanje te gaan : daar zijn de Spaanse  klassieke meesterschilders thuis, zoals El Greco, Velazques, Zurbaran, Goya...
Maar elke keer dat je oog in oog staat met een portret gemaakt door Velazquez blijft om te genieten.
Hieronder enkele foto's, veelal geplukt op het internet.

(dit is enige eigen foto)

Pronken in Bois de Boulogne : fondation Louis Vuitton

Hierbij enkele eigen foto's van het gebouw van de Fondation Louis Vuitton genomen vanuit de Jardin d'Acclimatation. Enkele wat minder gewone doorkijkjes die zicht geven op (een deel van) deze bijzondere architectuur.

Een luxe koffer : veel ruimte voor ...? Fondation Louis Vuitton Parijs.

Op een snikhete zondag, 28 juni 2015, ontdekte ik de Fondation Louis Vuitton in Parijs, in het Bois de Boulogne. Er is veel om te doen en iedereen die Parijs bezoekt krijgt de raad om deze nieuwe cultuurtempel zeker te bezoeken.

Inderdaad, het bezoek aan deze fondation is een hele belevenis. De architectuur etapeert, om het op zijn Frans te zeggen. Men heeft ogen te kort en elke volgende stap nodigt uit om opnieuw een foto te nemen en nog een en nog een... Van de buitenconstructie en van de zogenaamde 'cave' (de kelderverdieping) zal ik later een aantal foto's op de blog posten, maar hier wil ik enkele eigen foto's plaatsen van de ruimtes binnenin.

Vuitton maakte fortuin met luxe-koffers en luxe-handtassen. Zijn fondation doet me denken aan een luxe-koffer met veel zijvakjes en een opzichtig uiterlijk, maar wat er in die koffer zit is niet zo gelijk van niveau. De tijdelijke tentoonstelling over grote meesters uit de moderne kunstgeschiedenis bood de kans om enkele topwerken te zien waarvoor je anders naar S.Petersburg of Chicago of... moet gaan. Dat was top om Giacometti, Munch, Kandinsky, Matisse, e.a. te ervaren.
Maar de 'vaste' collectie is nogal versnipperd opgesteld en zeer ongelijk. De muziek- en video-installaties kunnen niet altijd boeien of tot hun recht komen. Mijn idee is dat er vooral moet indruk gemaakt worden met 'namen' (vb. Andy Warhol), imposante werken (vb. Polke) en verhalen van kunstenaars die ooit op de barricaden hebben gestaan. Maar hun plaats nu, ingekapseld in een aandachtverslindende architectuur, geeft mij een wrange bijsmaak.
Daarom zou ik aan alle geïnteresseerden zeggen : laat je bezoek mee afhangen van wat de tijdelijke tentoonstellingen bieden.

Mehdi-Georges : artist-in-residence In Flanders Fields Museum (deel 3)

De associatieketen die bij mij is op gang gekomen bij het zien van de drie werken van Mehdi-Georges in het IFF-museum eindigt bij een jeugdherinnering.

(foto van blog.seniorennet.be)

In onze straat, op 100 m. van ons huis, woonde 'de witten van Ovaeres', een oudstrijder van de Grote Oorlog. Mijn vader vertelde nog dat 'de witten' had gevochten in de Dodengang in Diksmuide en dat hij daar erge dingen had meegemaakt. Maar meer dan dat ben ik nooit te weten gekomen.
Het zelfde liedje als meestal : eerst ben je te jong om je echt te interesseren en om er gericht bij stil te staan, daarna heb je andere dingen waarin je meer geïnteresseerd bent, en als je dan bij jezelf vragen begint te stellen zijn de personen die zouden kunnen antwoorden heengegaan. Wel herinner ik me nog dat 'de witten' vaak op het bankje zat voor zijn huis en dat ik, zoals alle kinderen van de straat, een beetje schrik had voor hem. Hij kon plots zich kwaad maken, hij was meestal heel nors en nukkig, zeker naar de kinderen die er in de buurt speelden. Vaak zochten we dan maar een andere plek op om te spelen.  En wat ik me ook herinner : 'de witten' zou een ferm litteken hebben overgehouden aan de Grote Oorlog in zijn rug of buik. Scherven herinneringen waarbij je geneigd bent alles tot een aaneensluitend verhaal aaneen te puzzelen, maar dat wellicht meer mijn eigen verhaal zou zijn dan wat er effectief geschied is.

(Mehdi-Georges Lahlou : Grenadier, IFF-museum)

Tot slot nog dit : de werken van Mehdi-Georges hebben voor mij hun werk gedaan. Ze hebben mij aangesproken en beroerd, mijn hoofd en mijn hart werden erdoor bewogen. Als ik mij de werken voor de geest haal, ontdek ik telkens weer een ander facet. Als artiest is Mehdi-Georges zeker geslaagd. Wat ik bij hem bijzonder waardeer is dat hij geen enkele uitdaging uit de weg gaat en dat hij de toeschouwer doorheen al zijn werken zegt : de ervaring met je eigen ogen en je eigen lichaam is te verkiezen verre boven vele virtuele en digitale belevenissen.
En naast die heel lichamelijke benadering ben ik ook getroffen door zijn humor, een aspect dat in deze werken minder tot uiting is gekomen, maar dat in de meeste van zijn werken heel uitdrukkelijk aanwezig is. Het is een humor die tegelijk wil provoceren en relativeren, en daarom wordt dit in deze tijden van onzekerheid en ideologische relativiteit niet altijd zo gewaardeerd. Ik ontdekte zelfs een facebook-groep die zich uitdrukkelijk anti-mehdi-georges-lahlou noemt. Bijna alle berichten op die pagina's zijn geschreven in het Arabisch, een taal die ik niet machtig ben en waarover ik dus niet veel kan zeggen. Maar het maakt me een beetje bezorgd want ik vermoed iets bedreigends.
Daarom wil ik bij deze Mehdi-Georges alle goeds toewensen en dat hij vanuit zijn veelkleurige achtergrond en rijke fantasie ons mag blijven tot nadenken stemmen over de wereld waarin we leven en over het soort mens dat we (willen) zijn.

Mehdi-Georges : artist-in-residence In Flanders Fields Museum (deel 2)

(ill. gevonden op internet)

Welke oorlog herdenk je?

Na de oorlog werd er op velerlei wijzen vorm gegeven aan de herdenking van de oorlog : standbeelden, boeken, schilderijen, en ook glasramen. Deze laatsten kregen een plaats in de publieke ruimte bij uitstek : de kerk of het stadhuis. Het derde werk dat Mehdi-Georges heeft gerealiseerd in IFF is ook een glasraam, een wel heel bijzonder glasraam. Het is ongewoon omdat dit het enige werk is dat expliciet refereert naar WO I. Dit kunstwerk is een palimpsest waar de ene laag de andere overschrijft en toch het onderliggende verhaal laat meespreken.
De islamitische roots via de vader van Mehdi zien we in de achtpuntige stervorm ; de katholieke wortels via zijn moeder in de gotische glasraamtekening met half uitgewerkte bisschoppen; de Marokkaanse betrokkenheid met de foto's van Noord-Afrikaanse WO I-soldaten. Maar wat mij het meest intrigeert is het ontbreken van alle kleur : alles is zwart-wit en de tussentinten grijs.
Herdenkingen van welke oorlog dan ook zeggen even veel, zo niet meer, over diegenen die herdenken dan over wat herdacht wordt. Her-denken, opnieuw denken, altijd weer een betekenis formuleren over het verleden van een altijd ander heden. Mehdi-Georges her-denkt de Grote Oorlog vanuit zijn persoonlijke verhaal en stelt zo ook de vraag : welke oorlog herdenk jij, bezoeker aan het IFF-museum? En is het verhaal van die oorlog een zwart-wit verhaal of bevat het kleur en nuances? Welk glasraam en in welke vorm en met welke kleuren zou jij die geïnteresseerd bent in WO I maken?



Wanneer eindigt de oorlog?

(foto gevonden op internet)

Zoals je merkt brachten de werken van Mehdi-Georges bij mij een keten aan associaties op gang. Bij elke bezoeker aan de Vlaamse velden en aan het IFF-museum komt de vraag wel eens op : wat betekent die Grote Oorlog nog honderd jaar na datum? Als vrijwilliger-catalograaf in het kenniscentrum IFF zie ik elke week weer nieuwe uitgaven met altijd weer andere invalshoeken, de ene wat origineler dan de andere. Stopt in die zin deze oorlog dan nooit? En toch blijf ik soms op mijn honger zitten.
Wat in het werk van Mehdi-Georges heel vaak ook aan bod komt, maar niet gethematiseerd is in zijn werken voor IFF, is het in vraag stellen van de man-vrouw-beelden, zoals bvb. in verschillende performances waar hij wandelt of sport op knalrode pumps met hoge hakken. In de voorbije vijf jaar heb ik slechts een 4 of 5 keer een uitgave in handen gekregen waar ook dit aspect werd behandeld. De oudstrijders-helden werden als moedige mannen verbeeld, maar voelden ze zich ook zo? Hoe voelden ze zich als ze een soldaat in niemandsland hoorden wenen om zijn moeder? Wat maakten de barre leefomstandigheden los aan hunkering naar vriendschap en nabijheid midden de dreiging 24u op 24? En als homo vraag ik mij ook af : hoe beleefden homoseksuele soldaten hun leven : hoe gelijkend en toch verschillend dan medesoldaten? Feministen en de vrouwenbeweging toonden al heel vaak hoe WO I een verandering in gang zette rond de maatschappelijke positie van de vrouw. De kunstenwereld bestudeerde al uitvoerig hoe de oorlog de kunstbeleving heeft beïnvloed. De geopolitieke gevolgen zijn vaak aangetoond. Maar hoe het beeld van de mannelijkheid door die Grote Oorlog is beïnvloed heb ik dus nog maar zelden bestudeerd gezien. En zo kan die oorlog blijven duren.

(dit is het tweede deel van drie, zaterdag volgt het laatste deel)

Mehdi-Georges : artist-in-residence In Flanders Fields Museum (deel 1)

(ill. gevonden op internet)

Vanaf 8 juli tot 3 januari 2016 kom je als bezoeker van het In Flanders Fields Museum (IFF) in Ieper op een bepaald moment oog in oog te staan met grenadier Mehdi-Georges Lahlou.
Deze jonge Frans-Marokkaanse veelzijdige kunstenaar (°1981) heeft zichzelf in knalrode buste weergegeven, zijn hoofd overwoekerd door knalrode granaatappels. Je kan er niet naast kijken. Wie aandachtig toekijkt, komt gemakkelijk uit op de associaties die geleid hebben tot dit kunstwerk. Deze buste is een van de drie werken van deze artist-in-residence. Deze werken hebben op hun beurt geleid tot deze reeks associaties die ze bij mij hebben opgeroepen.





Wanneer begint een oorlog?
Begint een oorlog op het moment dat een groep of land de oorlog verklaart aan een ander? Begint een oorlog op het moment dat iemand een ander neerknalt omdat hij of zij tot het "andere kamp" behoort? Begint een oorlog op het moment dat mensen opgevoerd worden als bedreiging voor de eigen zekerheid (zekerheid van werk, inkomen, welzijn, gezondheid, overtuiging, geloof...)? Begint een oorlog op het moment dat een mooie voedzame vrucht de naam wordt van een doodzaaiend wapen? Voor Viktor Klemperer vormde het taalbederf door het opkomende nazisme zeker de opstap naar verder geweld en uiteindelijk naar WO II. De grenadier Mehdi-Georges toont ons hier een staaltje van taalcorrumptie die teruggaat tot voor 1914. Hij presenteert zichzelf als soldaat-granaatwerper. Of houdt hij ons een spiegel voor?



Hoe verleid je tot de dood?

(foto gevonden op internet)

Mensen, dieren en planten verschillen niet zo veel van elkaar als het gaat om het verleiden : kleuren en geuren spelen vaak de hoofdrol. Parfums en aroma's moeten mogelijke partners lokken of vijanden afschrikken. Kleurige tooi of kledij willen gezien worden. Begin juli meldde de krant een wetenschappelijke studie over hoe bloemen geuren produceren. Heel wat bloemen geuren vooral sterk 's avonds. Het schijnt dat ze een hele dag werk hebben aan de aanmaak van die geuren. Heel die voorbereiding om dan hun slag te slaan. Zoals de Duitser intens werkten om in de late namiddag van 22 april 1915 dan hun slag te slaan. Hun parfum van de dood lieten ze waaien over de frontzone ten noordoosten van Ieper. Kleuren en geuren die verleid hebben tot de dood. Wie onbeschermd in die zone was (mens, dier, planten of bomen) werd de levensadem ontnomen door het gas. Wie zich onbeschermd blootstelt aan geuren weet niet altijd waar hij uitkomt. De video-installatie van Mehdi-Georges is in die zin indrukwekkend, omdat ze ons meezuigt in dat experiment : wat doen de aroma's van kurkuma, gember, henna en kaneel als ze je voluit overvallen? Wat zouden die zouaven en andere soldaten hebben ervaren terwijl ze ongewild geschiedenis schreven in dat andere geuren-experiment? Hoe reageren wij als we blootgesteld worden aan ongekende geuren en kleuren, aan ons vreemde mensen en ideeën? Mehdi-Georges nodigt ons hier uit te blijven staan en het -even- uit te houden in een andere wereld, bij elementen waar we geen vat op hebben, overgeleverd aan wat komt aangewaaid. Voor ons, haastige en berekenende Westerse mensen die graag alles onder controle hebben is dit al geen geringe uitdaging.

Parijs 27 juni 2015 Gay Pride (02)

Omdat 90% van degenen die opstappen in de Gay Pride zich allesbehalve 'extravagant' gedragen, verdienen deze mensen, holebi's en hun sympathisanten, ook onze aandacht en waardering.