Het maatschappelijke leven is veel veranderd door de komst van de spoorwegen.
Afstanden werden kleiner.
De beleving van 'tijd' werd anders want tijdzones werden op elkaar afgestemd.
Ook het landschap veranderde zowel in de steden als daarbuiten.
Het natuurgebonden levensritme van het landelijke leven moest zich aanpassen aan de industrie.
Treinen werden ingezet voor een meer efficiënte economische organisatie in vredestijd én in oorlogstijd.
Al deze elementen vind je terug in een vers
van de Oostenrijks-Roemeense-joods-Amerikaanse dichteres Rose Ausländer (1901-1988).
TREINREIS
Zwart penseel
haalt een streep
door het landschap
De ruimte kent geen rust
rolt
door de rollende tijd
Waar zijn we
geen ogenblik hier
Drijvende wolken
over heuvel en huis
venster en vloed
Stoppen we?
Te laat
de aansluiting gemist
voor de volgende halte
Geen stilstand brengt rust
We blijven verlangen
en halen
met het zwarte penseel
een streep door de wereld
(uit: De zevensprong. 7 Duitstalige dichters van de 20ste eeuw, Uitg. P, Leuven, 2009, p. 24)
(vertaling: Piet Thomas en Edmond Ottevaere)
De zwarte penseelstreep verwijst natuurlijk naar de 'ijzeren weg' maar deed mij ook denken aan enkele schilderijen waarin treinen prominent aanwezig zijn. En bij het lezen van dit vers vraag ik mij ook af of Ausländer ook dacht aan de treinen die joden deporteerden. Zij dook tijdens de tweede Wereldoorlog met haar moeder onder en ontsnapte zo aan de deportaties en vervolgingen.
 |
| (Kandinsky : Eisenbahn bei Murnau 1909 ©Lehnbachhaus) |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten