Nieuwe partners voor holebi's
De holebibeweging kreeg er in enkele dagen tijd veel verdedigers bij, met presidentskandidaat Trump op kop. Als holebi keek ik verwonderd, soms verbijsterd naar wat ik allemaal hoorde en zag. De indruk die bij mij achterblijft na die eerste Orlando-golf is nogal verward. De media hier kozen resoluut voor de gay-rechten en maakten vaak een karikatuur van wie niet (onmiddellijk/onverdeeld) meeging in hun verhaal. Een rabbijn, imam of katholieke theoloog die niet op staande voet zijn overtuiging verliet om pro-gay-rechten te zijn werden weggezet bij het kamp van de onverdraagzamen die mee voeding zouden geven aan het Orlando-geweld. Ondertussen bleven die mensen blind voor hun eigen onverdraagzaamheid. Zelfs wie zich voluit progressief noemt, heeft het soms moeilijk om een zoon/dochter, broer/zus die zich out onmiddellijk in de armen te sluiten. Dat vind ik ook heel begrijpelijk, zelfs als holebi.
Kleur bekennen, maar welk kleur?
De vele commentaren op Orlando zegden meer over de commentatoren in kwestie dan over de holebi-zaak. Ik zag mediafiguren en filosofen die hun pijlen richtten op elke religie. Ik zag politici die vooral de islam viseerden. Ik zag mensen die het harde geweld afkeurden maar in één adem wel zegden dat homoseksualiteit tegennatuurlijk is en dus fout. Ik zag militanten die alle heil verwachtten van nieuwe wetten en regels. In al die commentaren klonk doorheen de kwaadheid en de shock een zoektocht naar een schuldige voor die tragedie. Een schuldige natuurlijk buiten het eigen kamp. Kleur bekennen voor de holebigemeenschap betekende ook meestal kiezen voor één kleur uit de regenboogvlag ten koste van de andere kleuren. Zo heb ik die commentaren ervaren.
Onverschilligheid en tolerantie.
Net in deze dagen bladerde ik in een boekje van de Poolse filosoof Leszek Kolakowski (1927-2009) "Over het alledaagse leven" (Uitg. Boom, reeks Kleine Klassieken, 2014). Dat boek begint met een hoofdstuk over tolerantie. Zijn gedachten brachten helderheid bij mij. Ik probeer wat te verduidelijken.
Door de religieuze verdeeldheid en vervolgingen in de 16de-17de eeuw groeide de idee dat een staat de heersende religie niet met het zwaard zou verdedigen maar andersgelovigen zou tolereren. Zo zijn in West-Europa en Amerika staten gegroeid die hun burgers niets opleggen op religieus gebied. Ik ben tolerant als ik niemand vervolg of agressief benader omwille van een overtuiging die of een gedrag dat ik niet deel en afkeur. Dit gedogen evolueerde in de voorbije decennia echter naar de idee van onverschilligheid. Ik ben nu tolerant als ik alles maar laat gebeuren zonder een eigen overtuiging te hebben, en als ik ze al heb zonder ze uit te spreken. Vasthouden aan mijn idee wordt dan vaak gezien als een soort zonde tegen de tolerantie.
 |
| (cartoon gevonden op internet) |
Kolakowski waarschuwt voor een onbeperkte tolerantie die zich tegen zichzelf zal keren en de voorwaarden zal vernietigen die haar mogelijk maken. De enige weg van de tolerantie is er een die permanent zoekt naar compromisoplossingen. Elk principe kan ten kwade worden aangewend en dan wordt tolerantie niet goed beschermd door enkel een wet. Waarom niet? "In ieder van ons ligt een potentieel van intolerantie. De neiging je eigen beeld van de wereld aan anderen op te dringen is over het algemeen erg groot."(blz.11) Als we geconfronteerd worden met een andere mening, een andere levensstijl, een ander gedrag die we bedreigend vinden of die we afkeuren, kunnen we ofwel agressief worden en de andere proberen met geweld te bekeren of te onderdrukken, ofwel kunnen we ons terugtrekken in een cocon van onverschilligheid, als het leven maar leuk blijft. "In dat (laatste) geval worden we hoe dan ook het slachtoffer van de een of de andere ideocratie. De lof des gewelds kan niet bestreden worden met de lof der algehele onverschilligheid."(blz.12)
Kolakowski heeft dit geschreven in het begin van de jaren 1990 en ik denk dat wij nu zien hoe overal intolerantie toeneemt. Na een periode van onverschilligheid op gebied van overtuigingen en waarden, als het maar geld opbracht en leuk bleef, groeit nu overal een sfeer van onverdraagzaamheid. Individuele mensen worden herleid tot leden van een groep en opgesloten in een simplistisch beeld. Vreemdelingen, zigeuners, holebi's, vluchtelingen, politieke religieuze en etnische minderheden in bvb Rusland, Turkije, Venezuela, Nigeria, enz. worden niet langer getolereerd. Zelfs als er wetten zijn die hen in theorie moeten beschermen, laat een onverdraagzame maatschappelijke context toe om verbaal en soms zelfs fysiek geweld te gebruiken tegen de andere omwille van zijn anders-zijn. Soms meen ik dat die mentaliteit ook in ons land zich aan het verspreiden is.
Onnatuurlijk?
Filosoof Boudry stelt in De Standaard van 17 juni laatst heel uitdrukkelijk dat 'generatie na generatie zal moeten worden opgevoed met het idee dat homoseksualiteit perfect kan'. Ook hij benadrukt dat ook in niet-religieuze context de redenering wordt gemaakt dat homoseksualiteit onnatuurlijk is en daarom fout. Boudry merkt hierbij op: 'Filosofen noemen dat de naturalistische drogreden. Maar wat als natuurlijk geldt, is daarom nog geen ethische standaard. De natuur is eerder moreel onverschillig.'
Misbruikt door de politiek.
Meerdere politici spraken hun afkeer uit voor het bloedbad in Orlando en dit is meer dan terecht. Maar hun holebi-vriendelijkheid kan mij niet altijd in een jubelstemming brengen, integendeel. Ik voelde mij de voorbije weken meermaals misbruikt als holebi.
Meerdere populistische politici wakkeren onverdraagzaamheid aan als het gaat om vluchtelingen, moslims, anderstaligen of mensen met een andere maatschappijvisie. Tegelijk komen ze op voor de rechten van de holebi's naar aanleiding van Orlando. Maar hier sluit ik mij aan bij Kolakowski : je kan niet koud en warm tegelijk blazen. Als je opkomt voor meer rechten voor holebi's en dus in die zin voor een meer verdraagzame maatschappij, kan je niet tegelijk intolerantie voeden door de mensen angst aan te praten voor anderstaligen, andersdenkenden, mensen van een ander geloof of cultuur.
Ik zal die mensen in politiek en media maar geloven en mij door hen gesteund weten, als zij consequent alle vormen van intolerantie bestrijden, intolerantie in daden maar ook in woorden en ideeën.
Schuldigen?
Zoals ik al zei werden na Orlando overal schuldigen gezocht, maar dat lijkt mij een doodlopende straat. Omdat in elk van ons een potentieel van onverdraagzaamheid ligt moeten we beginnen bij onze eigen houding en onze directe omgeving. Nuanceren, wegen zoeken van tolerantie, de vrijheid bewaken om op een waardige manier van mening te verschillen, antwoord bieden aan wie die vrijheid bedreigd want wetten zullen nooit volstaan.
Voor de holebi-gemeenschap en voor elke individuele holebi zal het telkens weer innerlijke kracht vergen om te mogen liefhebben volgens de eigen geaardheid. Al wie meehelpt aan een meer tolerante samenleving helpt elke holebi om meer waardig te leven vanuit zijn geaardheid.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten