zondag 30 december 2018

Alexej von Jawlensky

In het Gemeentemuseum in Den Haag is er tot 27 januari nog een tentoonstelling rond de Russisch-Duitse schilder Alexej von Jawlensky met als thema: expressionisme en devotie.
Ik vind het een aanrader. De tentoonstellingsmakers bieden een mooi parcours aan dat de bezoeker chronologisch en thematisch leidt doorheen het leven en werk van deze bijzondere schilder en persoonlijkheid.
(eigen foto   twee landschappen)


Drie thema's keren altijd terug in zijn werk: het portret, het landschap en het stilleven. Jawlensky zien we in relatie met andere schilders uit zijn tijd of directe voorgangers die hem inspireerden en uitdaagden, zoals Van Gogh, Cézanne, Kandinsky, Gauguin, Verkade en andere. Hij zoekt naar zijn eigen stem en stijl. Hij vindt een eigen vrijheid en eigen beeldtaal. Maar dan komt Wereldoorlog I roet in het eten gooien.
Als Rus levend in Duitsland moet hij bij het uitbreken van de oorlog tussen Duitsland en Rusland binnen de 48 uur het land verlaten. In ballingschap in Zwitserland zal zijn kunst een verandering ondergaan. Zijn landschappen, portretten en stillevens krijgen een nieuwe lading en een andere kracht. Hij zoekt nog meer dan voorheen om zijn innerlijke beleving van het leven en de uiterlijke beelden die hem omringen tot één synthese te brengen.

Na de oorlog kan hij naar Duitsland terugkomen en wordt zelfs Duits staatsburger in 1934. Sedert 1929 lijdt hij aan een ernstige vorm van artritis die hem alsmaar meer hindert bij het schilderen. Maar vanaf dat jaar 1934 dwingt zijn ziekte tot een nieuwe werkwijze: hij schildert met gestrekte arm, met een penseel tussen zijn handen vastgeklemd. Vanaf 1938 geraakt hij volledig verlamd en wordt bedlegerig. Uiteindelijk zal hij aan zijn ziekte sterven in 1941.

(eigen foto Jawlensky
Stilleven met appels
of: Blauwe kan met groene appels)

               
(eigen foto
Jawlensky
Prinses Turandot)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten