Borgia : film versus theater

(affiche gevonden op internet)

Wanneer ik eind november in Brugge de marathontoneelvoorstelling "Het Geslacht Borgia" zag (bijna 4 uur toneel met twee ruime pauzes ertussen-met een hapje!) kwam er juist een einde aan het laatste seizoen van de tv-serie "The Borgias".  Ongewild ga je dan vergelijken. Ik weet wel, het is appelen vergelijken met peren. De productie van toneelgroep NUNC is van een geheel andere orde dan het grote geld van een productiehuis als Showtime. Het medium TV is een heel ander medium dan toneel.

De ingrediënten zijn in beide presentaties dezelfde : de machts- en sekshonger van de familie Borgia, de kuiperijen en politieke intriges, de groei en het verval van hun machtspositie. Dank zij de tv-serie was het gemakkelijker om de personages in het toneelstuk te volgen. Tegenover de pompa in decors, kostumering en enscenering van de tv-serie (hollywood tot en met), zie je op het toneel een bijna lege scene en bijna naakte spelers. En toch, of en juist dank zij deze sobere setting is de theaterversie zo veel beklijvender.
Er wordt dan ook gespeeld met een groot plezier, veel schwung en pittige dialogen. Een heel dynamisch gebeuren, met een rotvaart zoals Nederlanders zouden zeggen. Platvloersheid en spitsvondigheid wisselen elkaar af, de ene verwikkeling volgt de andere op, de personages worden op het schaakbord van de macht voortdurend herplaatst... We zien de kleinmenselijkheid van de machtshonger en de grootsheid van loyauteit aan bloedbanden;  we zien vastberadenheid en twijfel, trouw en ontrouw, spel en overspel...

Het eerste deel toont vooral de succesjaren van het geslacht Borgia ('Homo Carnale'), terwijl het tweede deel de neergang van de familie toont ('Homo Fatale'). Na de tweede pauze brengt deel drie ('Homo Solo') een soort beoordeling door de personages zelf en door de geschiedenis, opnieuw heel gedreven, maar nu versterkt en opgezweept door de eigentijdse beats van de rock-groep Steak Number Eight. De sfeer wordt anders, maar de kracht die de eerste delen vooruitstuwde blijft intact. Zelf vond ik het eindbeeld en de 'moraal van dit verhaal' sterk : "ge moet niet benauwd zijn."

Deze theaterervaring deed mij besluiten dat het goed is om regelmatig de deur uit te gaan en mensen van vlees en bloed te zien kruipen in de huid van een ander die zo ons een spiegel voorhouden. Toneel gaan zien blijft een ervaring : de donkere zaal, de spelers die het hier en nu moeten doen (elke avond opnieuw), de chemie tussen het publiek en de spelers,...
NUNC voorziet een tweede toernee in het voorjaar 2016. De moeite waard om je huis uit te gaan vind ik.