Over de ernst van sommige spelen

(afbeelding van het internet)

Enige dagen geleden heb ik met plezier de film gezien over het leven van Alan Turing en zijn inzet voor de geheime diensten van het Britse leger tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Film is entertainment en dus komt er een romance in met Joan Clarke (gespeeld door Keira Knightley). Er wordt spanning opgebouwd door concurrentie en onenigheid, spionnen, jeugdtrauma's enz...
Turing blijkt een superbegaafde man te zijn met heel wat autistische trekjes (zo zie ik toch het personage dat Benedict Cumberbatch neerzet) en homoseksueel. En dat in een Groot-Brittannië waar elk teken van gelijklievendheid strafbaar was (tot midden de jaren 1970, zoals in de tekst die tijdens de slotbeelden wordt getoond).  Pas in 2013 sprak de Engelse Queen een koninklijk pardon uit : Turing betekende veel voor het Rijk ondanks zijn homoseksualiteit...Maar pas 59 jaar na zijn zelfdoding kon dit gezegd worden???

Het wiskundewonder Turing noemde de ontcijfering van de Enigma-codes van de nazi's een 'imitation game'. Een spel... Maar zijn gebrekkige sociale vaardigheden en zijn mangerichte seksualiteit waren voor deze enigmatische persoon bronnen van zorgen en spanningen. Niet alle codes van het leven kon deze man ontcijferen. Het werd zelfs zijn vroegtijdige ondergang.

Bij het verlaten van de cinemazaal waren we erover verwonderd hoe er in zeer korte tijd heel veel ten goede is veranderd : zelfs het conservatieve Groot-Brittannië geeft dezelfde rechten aan de homoseksuele burger als aan de heteroseksuelen.
Maar juist deze zo korte periode van verandering moet ook aanzetten tot enige waakzaamheid. Want als wetten in zo een korte tijd kunnen evolueren 'ten goede'( dus geen discriminatie meer...), dan zouden ze evengoed opnieuw in korte tijd herroepen kunnen worden. In de meeste Europese landen wint het discours van Niets Voor een Ander, het verhaal van de polarisering tussen wij en zij. Die 'zij', die Andere, is momenteel vooral de mohammedaan en de immigrant, maar als populistische politici denken erbij te winnen kunnen ze evengoed het Anderszijn van de homo's of van anderstaligen of van ... benadrukken. Deze groeiende mentaliteit van N-V-A baart mij zorgen.

Want jonge mensen die in deze 21e eeuw ontdekken dat zij gay zijn blijven het moeilijk hebben. In een interview met de solo-artiest Mike Hadreas van Perfume Genius (De Standaard 17 november 2014)  die dit jaar 34 jaar wordt, vertelt hij hoe er in zijn jeugd 'amper homo-iconen waren naar wie ik kon opkijken'. Geen imitatie mogelijk van andere gays om zo een eigen identiteit op te bouwen. Hij zegt verder nog : 'Vroeger zong en praatte ik over homo-emancipatie, vandaag zoom ik in op de hypocrisie die ik in tolerante kringen detecteer.' Als jonge homo blijft hij blijkbaar zitten met een kater: er is een laagje van homo-tolerantie in een deel van de samenleving, maar veel mensen blijven het moeilijk hebben met het Anders zijn en de tolerantie is een dun laagje dat in tijden van crisis, stress en maatschappelijke onduidelijkheid vlug weggekrabd kan worden. De strijd voor aanvaarding van de andere in zijn anders zijn blijft iedere dag opnieuw te strijden. En ieder van ons kan voor zichzelf invullen welke vorm van anders-zijn voor hem of haar moeilijk ligt...