Mehdi-Georges : artist-in-residence In Flanders Fields Museum (deel 2)

(ill. gevonden op internet)

Welke oorlog herdenk je?

Na de oorlog werd er op velerlei wijzen vorm gegeven aan de herdenking van de oorlog : standbeelden, boeken, schilderijen, en ook glasramen. Deze laatsten kregen een plaats in de publieke ruimte bij uitstek : de kerk of het stadhuis. Het derde werk dat Mehdi-Georges heeft gerealiseerd in IFF is ook een glasraam, een wel heel bijzonder glasraam. Het is ongewoon omdat dit het enige werk is dat expliciet refereert naar WO I. Dit kunstwerk is een palimpsest waar de ene laag de andere overschrijft en toch het onderliggende verhaal laat meespreken.
De islamitische roots via de vader van Mehdi zien we in de achtpuntige stervorm ; de katholieke wortels via zijn moeder in de gotische glasraamtekening met half uitgewerkte bisschoppen; de Marokkaanse betrokkenheid met de foto's van Noord-Afrikaanse WO I-soldaten. Maar wat mij het meest intrigeert is het ontbreken van alle kleur : alles is zwart-wit en de tussentinten grijs.
Herdenkingen van welke oorlog dan ook zeggen even veel, zo niet meer, over diegenen die herdenken dan over wat herdacht wordt. Her-denken, opnieuw denken, altijd weer een betekenis formuleren over het verleden van een altijd ander heden. Mehdi-Georges her-denkt de Grote Oorlog vanuit zijn persoonlijke verhaal en stelt zo ook de vraag : welke oorlog herdenk jij, bezoeker aan het IFF-museum? En is het verhaal van die oorlog een zwart-wit verhaal of bevat het kleur en nuances? Welk glasraam en in welke vorm en met welke kleuren zou jij die geïnteresseerd bent in WO I maken?



Wanneer eindigt de oorlog?

(foto gevonden op internet)

Zoals je merkt brachten de werken van Mehdi-Georges bij mij een keten aan associaties op gang. Bij elke bezoeker aan de Vlaamse velden en aan het IFF-museum komt de vraag wel eens op : wat betekent die Grote Oorlog nog honderd jaar na datum? Als vrijwilliger-catalograaf in het kenniscentrum IFF zie ik elke week weer nieuwe uitgaven met altijd weer andere invalshoeken, de ene wat origineler dan de andere. Stopt in die zin deze oorlog dan nooit? En toch blijf ik soms op mijn honger zitten.
Wat in het werk van Mehdi-Georges heel vaak ook aan bod komt, maar niet gethematiseerd is in zijn werken voor IFF, is het in vraag stellen van de man-vrouw-beelden, zoals bvb. in verschillende performances waar hij wandelt of sport op knalrode pumps met hoge hakken. In de voorbije vijf jaar heb ik slechts een 4 of 5 keer een uitgave in handen gekregen waar ook dit aspect werd behandeld. De oudstrijders-helden werden als moedige mannen verbeeld, maar voelden ze zich ook zo? Hoe voelden ze zich als ze een soldaat in niemandsland hoorden wenen om zijn moeder? Wat maakten de barre leefomstandigheden los aan hunkering naar vriendschap en nabijheid midden de dreiging 24u op 24? En als homo vraag ik mij ook af : hoe beleefden homoseksuele soldaten hun leven : hoe gelijkend en toch verschillend dan medesoldaten? Feministen en de vrouwenbeweging toonden al heel vaak hoe WO I een verandering in gang zette rond de maatschappelijke positie van de vrouw. De kunstenwereld bestudeerde al uitvoerig hoe de oorlog de kunstbeleving heeft beïnvloed. De geopolitieke gevolgen zijn vaak aangetoond. Maar hoe het beeld van de mannelijkheid door die Grote Oorlog is beïnvloed heb ik dus nog maar zelden bestudeerd gezien. En zo kan die oorlog blijven duren.

(dit is het tweede deel van drie, zaterdag volgt het laatste deel)