over de kracht van mededogen - 05-

Tijdens de kunstenzomer van Watou wordt ons een spiegel voorgehouden: hoe gaan wij om met ander-zijn, met diversiteit? Laten we onze identiteit bevragen of schermen we onszelf af? Zien we de andere als uitnodiging tot empathie of niet?

Op een sterk beeldende manier doen de kunstwerken van Karine Bonneval dit ook, zoals je kan zien op de foto die ik genomen heb in het festivalhuis. In haar 'Série conversations' is dit het werk met als titel : Je voulais te dire. "Ik wilde je vertellen".
Er klinkt een verlangen naar gesprek en tegelijk een onvermogen. Zo herkenbaar menselijk.

Bij de reeks van Karine Bonneval dacht ik aan een aantal gedichten van de Zuid-Afrikaanse dichteres Antjie Krog, die ze schreef naar aanleiding van de zittingen van de waarheidscommissie(1995-1997).

In deze commissie werden daders en slachtoffers van het apartheidsregime met elkaar
geconfronteerd. De apartheid had jarenlang de gekleurde meerderheid van Zuid-Afrika herleid tot tweederangsburgers die weinig rechten hadden.
De blanke Afrikaners spreken vaak ook Afrikaans, een variant van het Nederlands.


Als Afrikaner-dichteres voelde de dichteres Antjie Krog zich ook betrokken partij, zij die schrijft in de taal van de verdrukker. Hier volgt het eerste gedicht van een reeks van 10 met als reekstitel land van genade en verdriet, gedichten naar aanleiding van de publieke zittingen van de  waarheidscommissie.  Na de originele Afrikaanse versie neem ik de vertaling over van Robert Dorsman.
(uit : Kleur komt nooit alleen. Gedichten, uitg. Podium, Amsterdam, 2002,  blz. 60-61)




tussen jou en my
hoe verskriklik
hoe wanhopig
hoe vernietig breek dit tussen jou en my

soveel verwonding vir waarheid
soveel verwoesting
so min het oorgebly vir oorlewing

waar gaan ons heen van hier?

jou stem slinger
in woede
langs die kil snerpende sweep van my verlede

hoe lank duur dit?
hoe lank vir'n stem
om 'n ander te bereik

in dié land so bloeiende tussen ons


De Nederlandse vertaling :
tussen jou en mij
hoe verschrikkelijk
hoe wanhopig
hoe vernietigend breekt het tussen jou en mij

zoveel verwonding in ruil voor waarheid
zoveel verwoesting
zo weinig is overgebleven om voor te overleven

waar gaan we heen van hier?

je stem slingert
woedend
langs de kil snerpende zweep van mijn verleden

hoe lang duurt het?
hoe lang voor een stem
een ander bereikt

in dit land dat zo bloedend tussen ons in ligt

Ik wilde je vertellen... je voulais te dire...